Δημοσιεύτηκε
Φωτο: Ο Λέων Τολστόι
Η άσκηση βίας και ο καταναγκασμός ήταν θέματα τα οποία απασχόλησαν βαθιά τον Τολστόι. Πίστευε ότι η κοινωνία με τις θεσμοθετημένες μορφές βίας, όπως είναι ο στρατός, η εξουσία των κυβερνώντων και τα δικαστήρια, ερχόταν σε τεράστια αντίφαση με τα χριστιανικά ιδεώδη τα οποία πρέσβευαν το αντίθετο.
Προς το τέλος της ζωής του μοιράστηκε τις ανησυχίες του σχετικά με τη βία με τον Μαχάτμα Γκάντι. Οι δυο τους είχαν επικοινωνία μέσω μιας σειράς επιστολών.
Ο Γκάντι έγραψε για πρώτη φορά στον Τολστόι τον Οκτώβριο του 1909, όταν βρισκόταν στο Λονδίνο σε διαπραγματεύσεις για την απόσυρση ενός νόμου με ρατσιστικό περιεχόμενο. Ο νόμος αυτός υποχρέωνε τους Ινδούς στη Νότια Αφρική να δίνουν κάθε στιγμή τα δακτυλικά τους αποτυπώματα πάνω στα χαρτιά. Η επιστολή αναφερόταν στην αποχώρηση μεγάλου αριθμού Ινδών. Περίπου οι μισοί από τους 13000, που βρίσκονταν σε μια συγκεκριμένη επαρχία, έφυγαν για να γλυτώσουν την εφαρμογή του νόμου ο οποίος ήταν άκρως φυλετικός.
Όσοι εφάρμοζαν τη μη βίαιη αντίσταση φυλακίζονταν όπως είχε συμβεί και στον ίδιο τον Γκάντι. Οι φυλακίσεις αυτές μπορούσαν να φτάσουν μέχρι τους 6 μήνες, πολλές φορές με καταναγκαστικά έργα. Οι άνθρωποι καταστρέφονταν ολοκληρωτικά και έχαναν ακόμη και τα λίγα που είχαν αποκτήσει.
Ο Τολστόι ευαισθητοποιήθηκε ιδιαίτερα απέναντι σε όλη αυτή την κατάσταση και έτσι ξεκίνησε η σχέση τους με την ανταλλαγή επιστολών. Ο Γκάντι του έστειλε την εφημερίδα “Indian Opinion”, η οποία άρχισε να εκδίδεται στη Νότια Αφρική το 1903 και ήταν βασικός συντάκτης. Η εφημερίδα προάσπιζε τα ατομικά και πολιτικά δικαιώματα της ινδικής κοινότητας στη Νότια Αφρική και ήταν εναντίον των φυλετικών διακρίσεων. Ηγέτες της ινδικής κοινότητας ήταν ο Μοχαντάς Γκάντι, δικηγόρος στο επάγγελμα και το Ινδικό Κογκρέσο του Νατάλ.
Το 1904 τα γραφεία μεταφέρθηκαν στην κοινότητα του Φοίνικα. Η οργάνωση της κοινότητας βασίστηκε στην αγροτική ζωή και το δίκαιο μοίρασμα των εκτάσεων και των κερδών από την εφημερίδα. Υπήρχαν μεγάλες ομοιότητες με τη διδασκαλία του Τολστόι όσον αφορά στην αγροτική ζωή. Ο Γκάντι είχε πει ότι η εφημερίδα είχε διαμορφώσει την Σατιαγκράχα, δηλαδή τη μη βίαιη αντίσταση, την παθητική αντίσταση την οποία και ακολούθησε στη συνέχεια. Τη λέξη αυτή για το κίνημα της Ινδικής Ανεξαρτησίας είχε επινοήσει ο ίδιος με βάση την σανσκριτική λέξη «σάτια» (αλήθεια) και τη λέξη «γκράχα» που σημαίνει «επιμονή» ή «κρατώ σταθερά. Όπως έλεγε: «Έτσι άρχισα να αποκαλώ το ινδικό κίνημα Σατιαγκράχα, δηλαδή η Δύναμη που γεννήθηκε από την Αλήθεια και την Αγάπη ή τη μη βία, και σταμάτησα τη χρήση της φράσης «παθητική αντίσταση» σχετικά με αυτό, τόσο πολύ μάλιστα που ακόμα και στην αγγλική γλώσσα την αποφεύγαμε συχνά και χρησιμοποιούσαμε αντί αυτής την λέξη "satyagraha" ή κάποια άλλη ισοδύναμη αγγλική φράση».
Σε επιστολή του Τολστόι προς τον Γκάντι, αφού έχει λάβει την εφημερίδα “Indian Opinion”, εκφράζει την απόλυτη συμφωνία του με την μη χρήση βίας και τον μοναδικό νόμο που θα έπρεπε να χαρακτηρίζει τις ζωές των ανθρώπων, την αγάπη. Οι μηχανισμοί βίας της εξουσίας των κρατών θα έπρεπε να διαλυθούν, οι στρατοί, οι πόλεμοι που έσπειραν τον όλεθρο και κάθε οδύνη θα έπρεπε να καταργηθούν και οι άνθρωποι να κάνουν πράξη τα υψηλά ιδεώδη.
Ο Τολστόι θεωρεί ότι οι άνθρωποι αλληλοσκοτώνονται χωρίς πραγματικά να γνωρίζουν το γιατί, η ανελευθερία και η καταπίεσή τους οδηγεί σε αυτό. Θα πρέπει λοιπόν να απελευθερωθούν από αυτή την κατάσταση και λειτουργήσουν με γνώμονα τη συνείδηση και τη λογική. Πιστεύει ότι η ζωή τους θα ήταν πραγματικά καλύτερη σε κάθε περίπτωση από το βίαιο καθεστώς, στο οποίο είναι αναγκασμένοι να υποτάσσονται. Η ανθρώπινη ψυχή και η ανύψωσή της ήταν στο επίκεντρο των στοχασμών του Τολστόι, όπως και η κατάκτηση του φωτός που υπάρχει στο βάθος κάθε ανθρώπου.
Οι ιδέες του Τολστόι κατά των πολέμων και της βίας άσκησαν μεγάλη επίδραση. Με το ξέσπασμα του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου οπαδοί των ιδεών του, οι λεγόμενοι «Τολστοϊκοί», πέρασαν από δίκη στις 25 Μαρτίου 1916 στο Στρατοδικείο Μόσχας, επειδή εκφράστηκαν κατά του πολέμου.
Πηγές:
1)Λέων Τολστόι, Περί Τρέλας, εκδ. Ροές. 2)https://el.wikipedia.org
Αναρτήθηκε από:
