Οι γονείς της ήταν δουλοπάροικοι, ο πατέρας της χάρη στο μυαλό και την επιμονή του εξαγόρασε την ελευθερία για τον εαυτό του και την οικογένειά του. Μετακόμισε μαζί με την οικογένειά του στην Αγία Πετρούπολη όπου οι κόρες του Πολίνα και Ναντιέζντα συμμετείχαν ενεργά σε επαναστατικές ομάδες που δρούσαν ενάντια στον αυταρχισμό του τσαρικού καθεστώτος.

Στη Ρωσία από το 1869, μετά από προσπάθειες ακαδημαϊκών και την επιμονή πολλών γυναικών, τα πανεπιστήμια και άλλες ανώτατες σχολές δεχόταν γυναίκες φοιτήτριες ως "ακροάτριες". Οι γυναίκες είχαν το δικαίωμα να παρακολουθούν διαλέξεις χωρίς όμως να τους επιτρέπεται να δίνουν εξετάσεις και να παίρνουν πτυχίο. Οι άντρες - φοιτητές σφύριζαν όταν αυτές εμφανίζονταν στις αίθουσες των πανεπιστημίων και τις ειρωνεύονταν, λέγοντάς τους πολλά υποτιμητικά και κακεντρεχή σχόλια. Αυτές οι συνθήκες δεν σταμάτησαν τη  Ναντιέζντα Σούσλοβα που στόχος της ήταν να γίνει γιατρός. Το 1864, στα είκοσι ένα της χρόνια πήγε στη Ζυρίχη για να σπουδάσει ιατρική.

"Όταν έφτασα στη Ζυρίχη με απέρριψαν κατηγορηματικά, λέγοντάς μου ότι γυναίκα - φοιτήτρια είναι κάτι το ανήκουστο. Οι κύριοι καθηγητές της ιατρικής σχολής σχημάτισαν ειδική επιτροπή για να αποφασίσει για το θέμα μου. Ο καθηγητής Μπρόμερ με χαιρεκακία μου ανακοίνωσε την απόφαση "Δεχόμαστε τη δεσποινίδα Σούσλοβα ως φοιτήτρια στο πανεπιστήμιο μας μόνο και μόνο γιατί αυτή η πρώτη προσπάθεια μιας γυναίκας θα είναι και η τελευταία". Ω! Πόσο λάθος κάνουν! Θα με ακολουθήσουν χιλιάδες γυναίκες!" (απόσπασμα από το ημερολόγιο της Ν. Σούσλοβα)