«Η ανεξαρτησία του μαθητικού κινήματος πρέπει να είναι σεβαστή από όλους. Το μαθητικό κίνημα έχει τη δική του ιστορία, τις δικές του δομές, και η επιλογή των μορφών πάλης είναι υπόθεση των ίδιων των μαθητών».  Δέσποινα Νικολάου, Πρόεδρος ΕΛΜΕ Ρεθύμνου.

Άλλη μια δικαστική απόφαση έρχεται να προστεθεί στο σωρό εκείνων, που μας κάνουν να αναρωτιόμαστε σε ποια ακριβώς χρονιά ζούμε. Δέκτες αυτή τη φορά ήταν δυστυχώς,  14χρονα παιδιά.

Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή. Το προηγούμενο φθινόπωρο, τις μέρες που ανακοινώνονταν νέα κυβερνητικά μέτρα για την παιδεία, τα σχολεία της χώρας έβαζαν λουκέτα το ένα μετά το άλλο και οι μαθητές οργανωμένοι κατέβαιναν στους δρόμους.

Το 1ο Γυμνάσιο Ρεθύμνου λοιπόν ήταν ένα από τα πολλά σχολεία που αποφάσισαν να προχωρήσουν σε κατάληψη, με τον διευθυντή και τους καθηγητές να απειλούν γυμνασιόπαιδα με διώξεις, αν δεν υποχωρήσουν. Οι απειλές έγιναν πράξη και ο διευθυντής ενημέρωσε τις αρχές, παρότιουδέποτε διαπιστώθηκαν φθορές ή πράξεις βίας στο συγκεκριμένο σχολικό συγκρότημα.

Ποια η κατηγορία; Παρακώλυση μαθήματος. Ποιοι οι δράστες του…”εγκλήματος”; Τρεις δεκατετράχρονοι μαθητές, μέλη της συντονιστικής επιτροπής καταλήψεως του σχολείου, καθώς και οι γονείς τους οι οποίοι παραπέμφθηκαν στη δικαιοσύνη για παραμέληση εποπτείας ανηλίκων , αλλά τελικά κρίθηκαν αθώοι.

Ας ανατρέξουμε λίγο στη νομολογία, προσπαθώντας να εξηγήσουμε τα ανεξήγητα. Το Δεκέμβρη του 1999, είχε θεσπιστεί με πράξη νομοθετικού περιεχομένου και είχε αποκτήσει ισχύ νόμου με τον Ν. 2811/2000 , το λεγόμενο ”μαθητικό ιδιώνυμο”, που προέβλεπε τη  φυλάκιση των μαθητών-  «καταληψιών» των σχολείων . Ήταν τότε που οι μαθητές ξεχύθηκαν στους δρόμους κατά του περιβόητου Νόμου του Αρσένη και των αλλαγών στο εκπαιδευτικό και εξεταστικό σύστημα. Η τότε κυβέρνηση είχε φροντίσει να καταστείλει μια από τις πιο ιστορικές στιγμές του μαθητικού κινήματος με μια βαθύτατα αντιδημοκρατική διάταξη, η οποία θύμιζε εποχές του 1960.

Το Υπουργείο Παιδείας Έρευνας και Θρησκευμάτων όμως, ορθότατα, κατήργησε εδώ και ένα χρόνο το  «μαθητικό ιδιώνυμο»  καταργώντας έτσι και την προβλεπόμενη ποινή φυλάκισης των συμμετεχόντων σε καταλήψεις, μαθητών.

Η φυλάκιση μπορεί να καταργήθηκε ως προβλεπόμενη ποινή λοιπόν- αν δεν είχε καταργηθεί ίσως κατά τη γραφή του παρόντος οι τρεις μαθητές να ήταν ακόμη και κρατούμενοι- αλλά η δικαιοσύνη ήρθε να επιβάλει την ποινή της κοινωνικής εργασίας ως αναμορφωτικό μέτρο, προβλεπόμενο από το άρθρο 122 του Ποινικού Κώδικα.

Το δικαστήριο των τριών μαθητών έγινε την περασμένη Δευτέρα στο Μονομελές Πλημμελειοδικείο Ρεθύμνου . Οι 14χρονοι κατηγορούμενοι παραδέχθηκαν τη συμμετοχή τους στην κατάληψη του σχολείου και δήλωσαν μετανενοημένοι. Το Δικαστήριο Ανηλίκων τους επέβαλε μολαυταύτα, ποινή 80 ωρών κοινωνικής εργασίας.

Η απόφαση έχει καθαρά τιμωρητικό χαρακτήρα. Η ποινή δεν είναι αμελητέα. Η ίδια η δίωξη των μαθητών, οι οποίοι τελικά δεν τιμωρήθηκαν σαν μαθητές, αλλά σαν να είχαν διαπράξει μια γενική ποινική πράξη, ήταν μια απαράδεκτη κι αντιπαιδαγωγική ενέργεια που σκοπό είχε να ”προειδοποιήσει” τα ίδια τα παιδιά, αλλά και τους μελλοντικούς ”ταραξίες” πως δεν έχουν τρόπο να εκφράσουν τα δίκαια αιτηματά τους, αν πρώτα δεν συναινούν οι καθηγητές τους.  Ποινές επιβάλλονται σε μαθητές εντός σχολείου, μόνο ως μέσο σωφρονισμού, δεν είναι ο ρόλος του σχολείου να διασύρει και να στιγματίζει κοινωνικά τα παιδιά, αλλά να τα προστατευεί.

Δεν είναι όμως η πρώτη φορά που μαθητές κάθονται στο εδώλιο λόγω καταλήψεων. Προ κατάργησης του προαναφερθέντος ”μαθητικού ιδιωνύμου”, είχαμε την απαράδεκτη ποινή  φυλάκισης 20 ημερών  με τριετή αναστολή, σε μαθητές της Λαμίας το 2013 και την  ποινή της επίπληξης  για κατάληψη που πραγματοποίησαν το 2015 πέντε μαθητές στη Θεσσαλονίκη.

Τόσο η απόφαση, όσο και η ίδια η πράξη από πλευράς διευθυντή , ευτυχώς καταδικάστηκε τόσο από την εκπαιδευτική κοινότητα, όσο και από ανώτερες δικαστικές αρχές, αλλά και από την κοινή γνώμη.

«Θεωρούμε απαράδεκτη την προσπάθεια απόκρυψης του θέματος από το σωματείο, πράγμα το οποίο δείχνει από μόνο του το κατακριτέο της πράξης[…]Όποιος φτάνει στο σημείο να οδηγεί τους μαθητές του σε δικαστήρια, αποδεικνύει πως έχει χάσει τον παιδαγωγικό του χαρακτήρα και πως λειτουργεί, είτε σαν γραφειοκράτης δημόσιος υπάλληλος, είτε σαν μέρος της πιο συντηρητικής ιδεολογίας» επισημαίνει η πρόεδρος της ΕΛΜΕ Ρεθύμνου, κυρία Νικολάου, σύμφωνα με το Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων. .

Ακόμη κι αν η απόφαση ήταν αθωωτική, η διαδικασία στην οποία έσυρε ο άνθρωπος αυτός 14χρονα παιδιά ήταν απαράδεκτη. Δεν έχει ιδέα κάποιος, αν δεν το έχει βιώσει, πόσο στρεσογόνος είναι ένας δικαστικός αγώνας- όσο απλός κι αν θεωρηθεί από τον εξωτερικό παρατηρητή- ακόμη και για έναν ενήλικα, πόσο μάλλον για έναν έφηβο.

Η τιμωρητική αυτή απόφαση ανάγκασε την Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου να παρέμβει. Η κ. Ξένη Δημητρίου παρήγγειλε στον Εισαγγελέα Πρωτοδικών Ρεθύμνου να απευθυνθεί στο Δικαστήριο Ανηλίκων και να ζητήσει την άρση ή τη μετατροπή του αναμορφωτικού μέτρου παροχής κοινωνικής εργασίας που επιβλήθηκε στους τρεις ανήλικους, επικαλούμενη την καταστρατήγηση της αρχής αναλογικότητας που περιλαμβάνει το παρόν μέτρο καθώς και τις αντικειμενικές συνθήκες της τελούμενης πράξης , αλλά και την προσωπικότητα και την ανηλικότητα των μαθητών.

Αυτή η απόφαση είναι τρανή απόδειξη για το πόσο επιτακτική είναι η ανάγκη επανεξέτασης των σχετικών άρθρων του Ποινικού Κώδικα. Είναι απαράδεκτες αυτές οι πρακτικές, είναι αδιανόητες οι καταδίκες παιδιών το 2017.

Οι κοινωνικοί αγώνες δεν είναι ούτε νόμιμοι, ούτε παράνομοι, είναι δίκαιοι!

Μαρία Παρέντη

πηγή