Δημοσιεύτηκε
Στην αρχή της εβδομάδας παρουσίασα ένα άρθρο για τις άγνωστες μαύρες σελίδες της κυπριακής ιστορίας, δηλαδή για τα εγκλήματα κατά Τουρκοκυπρίων το 1974 και το 1963-64.
Σαν αντίβαρο, ας πούμε, παρουσιάζω σήμερα ένα σκίτσο του Μποστ, δημοσιευμένο στην Αυγή τον Μάρτιο του 1964, το οποίο σχολιάζει σαρκαστικά την αγγλοαμερικανική ειδησεογραφία για εγκλήματα των Ελληνοκυπρίων κατά των Τουρκοκυπρίων. Βεβαίως εγκλήματα γίνονταν και από τις δύο πλευρές -αλλά οι επίσημες στατιστικές για τα θύματα των βιαιοτήτων της περιόδου 1963-64 δίνουν αρκετά περισσότερους τουρκοκύπριους νεκρούς.
Στο ιστολόγιο έχουμε δημοσιεύσει και άλλα δύο σκίτσα του Μποστ από την ίδια περίοδο, ένα για την αρχή των ταραχών και ένα για τους βομβαρδισμούς στην Τυλληρία. Ο Μποστ εκφράζει τη θέση της ΕΔΑ, που έχοντας καταγγείλει τις συμφωνίες Λονδίνου-Ζυρίχης, συντασσόταν απόλυτα στη συνέχεια με τους χειρισμούς του Μακαρίου, τον οποίο άλλωστε υποστήριζε ανεπιφύλακτα την ίδια περίοδο και το ΑΚΕΛ.
Το σκίτσο δημοσιεύτηκε στην Αυγή την 1η Μαρτίου 1964, δύο εβδομάδες μετά τις εκλογές της 16.2.64 που είχαν αναδείξει κυβέρνηση την Ένωση Κέντρου με το εντυπωσιακό ποσοστό 53%.
Από το τέλος του 1963 η κατάσταση στην Κύπρο είχε οξυνθεί και οι συγκρούσεις ανάμεσα στις δυο κοινότητες ήταν σχεδόν καθημερινές. Στην Ελλάδα υπήρχε η αίσθηση, όχι αβάσιμη πάντοτε, ότι η παρουσίαση των γεγονότων από τον αγγλοαμερικανικό τύπο δεν ήταν αντικειμενική και ότι αποσιωπούνταν τα εγκλήματα της τουρκοκυπριακής πλευράς. Η ΕΔΑ διοργάνωνε διαδηλώσεις συμπαράστασης στην Κύπρο -μάλιστα, ο κεντρικός τίτλος του φύλλου της Αυγής ήταν: Όλη η Ελλάδα στο πόδι, με υπέρτιτλο: Ο λαός υπερασπίζεται την Κύπρο και αξιώνει: Να φύγη ο 6ος Στόλος και οι Αμερικανοί – Το ΝΑΤΟ και οι Άγγλοι έξω από την Κύπρο – Μπράβο στη Ρωσία Κάτω οι ιμπεριαλιστές.
Έτσι ο Μποστ παρουσιάζει ένα ειρωνικότατο ταμπλό με πολλές εικόνες που υπερθεματίζουν στην επίρριψη ευθυνών στην ελληνοκυπριακή πλευρά, παρουσιάζοντας πάντοτε αθώους τους τουρκοκύπριους και τους Άγγλους. Κάποια γεγονότα συνέβησαν πράγματι αλλά αντίστροφα, π.χ. οι «Τούρκοι καλόγεροι αιωρούμενοι υπό των Ελλήνων» είναι υπαινιγμός για τον φόνο τριών ελληνοκυπρίων μοναχών του αντρικού μοναστηριού της Γαλακτοτροφούσας, την πρωτοχρονιά του 1964, από μέλη της τρομοκρατικής ΤΜΤ. Φυσικά, οι δράστες των βιαιοπραγιών στις εικόνες έχουν τουρκικά χαρακτηριστικά (φέσι κτλ.) και μόνο οι λεζάντες αναφέρουν πως είναι (Ελληνο)κύπριοι, υποβάλλοντας την ιδέα ότι κάποιος άλλαξε τις λεζάντες -και καταγγέλλοντας την παραποίηση της πραγματικότητας από την αγγλοαμερικανική ειδησεογραφία.
Αυτή η μέθοδος είναι πολύ χαρακτηριστική στην ειρωνεία γενικά και στον Μποστ ειδικά, που την έχει χρησιμοποιήσει πολλές φορές: να προσποιείται ότι συμφωνεί με μία θέση φανατικά, ως τα άκρα, γελοιοποιώντας την.
Από πλευράς τεχνοτροπίας, το σκίτσο είναι ασυνήθιστο. Δεν έχει ένα κεντρικό θέμα όπως τα περισσότερα του Μποστ, αλλά, πράγμα σπάνιο για τον Μποστ, διασπάται σε πολλές μικρές εικόνες που όλες αναφέρονται στο ίδιο θέμα. Την τεχνική αυτή τη χρησιμοποίησε πολύ ο ΚΥΡ στα επόμενα χρόνια.
Όπως θα περίμενε κανείς, δεν λείπουν οι καταγγελίες για το ρόλο των Εγγλέζων.
Οι ειδήμονες στα μποστικά, βλέποντας τις φιγούρες των Άγγλων στρατιωτών με τα τροφαντά οπίσθια θα θυμηθούν τα ανάλογα σκίτσα από τις Σταυροφορίες. Θίγεται επίσης το στερεότυπο της υπερβολικής αγάπης των Άγγλων για τα ζώα με τη διαμαρτυρία της Εταιρείας Προστασίας Ζώων για την κακομεταχείριση του βρετανικού λέοντα.
Αλλά και πάνω δεξιά, κάποιοι λιθοβολούν «απρεπώς» τον 6ο (αμερικάνικο) στόλο, που οι επισκέψεις του ήταν μόνιμη αιτία διαμαρτυρίας από την Αριστερά. Ο «τούρκος λόγιος» που φονεύεται κάτω δεξιά ενώ μεταφράζει τον Δον Κιχώτη για να παιχτεί σε συνοικία της Λευκωσίας, είναι «εσωτερικός» υπαινιγμός: πρόκειται για αναφορά του Μποστ στο έργο του «Δον Κιχώτης» που εκείνες τις μέρες ανέβαινε στο θέατρο (σε συνοικία επίσης, συγκεκριμένα στην Κοκκινιά) σε μουσική Σταύρου Ξαρχάκου.
Τέλος, οι φιλοι των ορθογραφικών λογοπαιγνίων θα χαρούν τα «ιπποδήματα».
