Ο γεμάτος αναταράξεις, πολέμους και επαναστάσεις εικοστός αιώνας επηρέασε την τέχνη και δημιούργησε μια σειρά από καλλιτεχνικά ρεύματα. Ήταν η εποχή της υπέρβασης και της μουσικής δημιουργίας εκτός ορίων. Τον αιώνα αυτό εμφανίστηκαν νέα καλλιτεχνικά ρεύματα με πληθώρα εκφραστικών τρόπων και συνεχείς πειραματισμούς.

Ο Ίγκορ Στραβίνσκι  με την καινοτόμα μουσική του με πληθώρα νέων εκφραστικών τρόπων και συνεχείς πειραματισμούς, με υπέρβαση της παράδοσης, με καινούργιες τεχνικές σύνθεσης διεύρυνε τα όρια της μουσικής. 

Οι γονείς του ήταν μουσικοί, ο πατέρας του τραγουδιστής της όπερας και η μητέρα του πιανίστρια. Το σπίτι τους ήταν πλημμυρισμένο από μουσική και βιβλία. Η μουσική βρισκόταν στο νου και στην καρδιά του από τότε που ήταν μικρό παιδί. Παρακολουθούσε όπερα στο θέατρο Μαριίνσκι, όπου εργάζονταν οι γονείς του, πολλές φορές την εβδομάδα επίσης ζωγράφιζε και έπαιζε θέατρο. Έξω από την πόλη, στο χωριό όπου η οικογένεια περνούσε τα καλοκαίρια, του αποκαλύφθηκε ο πολύχρωμος, πολύβουος κόσμος της λαϊκής μουσικής. Στις γιορτές και στα πανηγύρια του χωριού άκουγε τη λαϊκή μουσική που τον συγκινούσε γιατί οι ρυθμοί και οι μουσικές της πατρίδας του μιλούσαν στην ψυχή του. Εκεί που η μουσική ρέει σαν χείμαρρος από χρώματα, ήχους, φωνές και ακούσματα. Στα δημοτικά τραγούδια και στους ρυθμούς των λαϊκών ρωσικών χορών ανακάλυπτε πανέμορφες μελωδίες, πραγματικούς μουσικούς θησαυρούς.

Ο νεαρός Στραβίνσκι συνέθετε μουσική χωρίς ωστόσο να την παρουσιάζει. Στα δεκαοχτώ του χρόνια άρχισε να φοιτά στη νομική σχολή όπως επιθυμούσαν οι γονείς του. Ανάμεσα στους συμφοιτητές του στη νομική σχολή της Αγίας Πετρούπολης ήταν και ο γιος του σύνθετη και καθηγητή στη μουσική Ακαδημία της Αγίας Πετρούπολης Ρίμσκι - Κόρσακοβ, ο οποίος γνώρισε το φίλο του στον πατέρα του. Η γνωριμία αυτή ήταν καθοριστική για τον νεαρό Στραβίνσκι. Ο Ρίμσκι - Κόρσακοβ, ο οποίος δίδασκε σύνθεση στην μουσική Ακαδημία, κατάλαβε ότι είχε να κάνει με μια μουσική ιδιοφυΐα. Ο νεαρός Στραβίνσκι άρχισε να παρακολουθεί μαθήματα σύνθεσης και ενορχήστρωσης από τον Ρίμσκι - Κόρσακοβ. Μετέπειτα οι μελετητές του έργου θα ονομάσουν την πρώτη αυτή περίοδο του έργου του "ρωσική περίοδο".

Η περίοδος αυτή καθόρισε και τη δημιουργική του ιδιαιτερότητα, το μουσικό του ύφος, τη βάση της συνθετικής του σκέψης και δημιουργίας.

Γαλλική ονομάστηκε η περίοδος κατά την οποία ο Στραβίνσκι συνεργάστηκε με τον ιδιοφυή ιμπρεσάριο Σεργκέι Ντιάκιλιεβ, ο οποίος διοργάνωσε τις" Ρωσικές σεζόν "στο Παρίσι.

Για είκοσι χρόνια, πριν και κατά την διάρκεια του πρώτου παγκοσμίου πολέμου χάριν στις προσπάθειες του αρχικά το Παρίσι και μετά ολόκληρη η Ευρώπη γνώρισαν την κουλτούρα της Ρωσίας.Οι "Ρωσικές σεζόν" ήταν ένα απρόσμενο, συνταρακτικό γεγονός που άλλαξε ριζικά τις αντιλήψεις που υπήρχαν μέχρι τότε στη Δύση για την καλλιτεχνική παραγωγή στη Ρωσία. Ο Σεργκέι Ντιάκιλιεβ διοργάνωνε εκθέσεις ζωγραφικής, ανέβαζε παραστάσεις μπαλέτου και ανακάλυπτε νέα ταλέντα. Μια από τις ανακαλύψεις του ήταν και ο Ίγκορ Στραβίνσκι, ο οποίος αφού εγκαταστάθηκε στο Παρίσι συνέθεσε έργα για μπαλέτο τα οποία χορογραφούσε ο Σεργκέι Ντιάκιλιεβ.

Τα έργα του Στραβίνσκι ήταν καινοτόμα, ένας μουσικός κατακλυσμός που βασιζόταν στην ρωσική λαϊκή μουσική και στους ρυθμούς των λαϊκών ρωσικών χορών. Στη μουσική για το μπαλέτο "Πετρούσκα" ο συνθέτης αντλεί από τη λαϊκή ρωσική παράδοση, η μουσική του είναι ένας ρυθμικός πλούτος, που δεν ακολουθεί αυστηρούς κανόνες. Πετρούσκα είναι ο ήρωας του ρωσικού λαϊκού θεάτρου κούκλων,ο αγαπημένος διασκεδαστής του ρωσικού λαού. Οι παραστάσεις γίνονταν σε φορητή, πρόχειρη, υπαίθρια σκηνή στα πανηγύρια, στις πλατείες και στις αγορές των πόλεων.

Η μουσική του Ίγκορ Στραβίνσκι βασιζόταν στο Ρωσικό λαϊκό παραδοσιακό πολιτισμό ήταν μια μουσική γλώσσα ανήκουστη, ήταν η μουσική του δρόμου και των λαϊκών πανηγυριών και όχι η μουσική των σαλονιών και της λυρικής σκηνής. Η πρεμιέρα του μπαλέτου "Πετρούσκα" έγινε στο Παρίσι και παρόλο που το κοινό εκεί δέχτηκε τη μουσική αυτή αλλά και την καινοτόμα ενορχήστρωση του με ενθουσιασμό, εντούτοις στη Ρωσία η μουσική καινοτομία προκάλεσε σοκ. Στην πατρίδα του κατηγορήθηκε για κακόγουστη αισθητική και χυδαιότητα. Η διάκριση της σοβαρής μουσικής που εμφανίστηκε και εξελίχθηκε στα αριστοκρατικά σαλόνια αναπόφευκτα παραπέμπει σε μια "ανώτερη" από την λαϊκή μουσική και αυτό ήταν κάτι που ο Στραβίνσκι κατήργησε χρησιμοποιώντας λαϊκά μοτίβα και καινούργια  ενορχήστρωση.

Μετέπειτα ασχολήθηκε και με την διεύθυνση ορχήστρας, διευθύνοντας ο ίδιος τη μουσική του εκφράζοντας έτσι με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τις μουσικές του ιδέες. Ο Ίγκορ Στραβίνσκι έζησε στη Ρωσία, στη Γαλλία, στην Ελβετία και στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής και σε όλη την ζωή του έγραφε μουσική και διηύθυνε ορχήστρες παίζοντας δικά του έργα αλλά και έργα άλλων συνθετών που θαύμαζε.

Ο Ι. Στραβίνσκι βασίστηκε στη λαϊκή μουσική που αφού  αποσυνέθεσε τους ρυθμούς της τους επανασυνέθεσε με τρόπο σύγχρονο και καινοτόμο. Η μουσική του σε συνδιασμό με την διακόσμηση των κοστουμιών, που βασιζόταν στα λαϊκά ρωσικά κοστούμια, έδωσε στο μπαλέτο εθνικό χρώμα. Η ομορφιά και το βάθος της μουσικής του, το ιδιαίτερο ηχόχρωμά της και η πλαστικότητα των χορευτών συγκίνησαν και συγκλόνισαν πολλές γενιές ανοίγοντας ένα πολιτιστικό διάλογο μεταξύ της Ρωσίας και της δύσης. Το έργο του βασίστηκε στην παράδοση δημιουργώντας όμως κάτι εντελώς νέο και συγκλονιστικά πρωτόγνωρο.

Ελένη Τσολιά