Ο λαγός και η χελώνα είναι ένας από τους γνωστούς μύθους του Αισώπου. Σύμφωνα λοιπόν με το μύθο ο λαγός κοροϊδεύει τη χελώνα για την ταχύτητα της και αποδέχεται απόλυτα σίγουρος για τη νίκη του την πρόκληση της για να αναμετρηθούν σε αγώνα δρόμου. Όταν η αλεπού έδωσε την εκκίνηση ο λαγός με ταχύτητα ξέφυγε και στο μέσο περίπου της διαδρομής αφού διαπίστωσε πόσο πίσω ήταν η χελώνα, αποφάσισε να ξαπλώσει κάτω από ένα δέντρο σίγουρος πως μπορεί ανά πάσα στιγμή να τερματίσει πρώτος.  Όταν ξύπνησε και έτρεξε προς τον τερματισμό διαπίστωσε πως η χελώνα είχε ήδη τερματίσει.

Τα τελευταία χρόνια η διαχείριση των ανταποδοτικών τελών του Δήμου Ηρακλείου θυμίζει τον συγκεκριμένο μύθο. Σε κάθε συζήτηση που θα οδηγήσει στη λήψη απόφασης για το ύψος των ανταποδοτικών τελών της επόμενης χρονιάς η δημοτική αρχή με περηφάνεια  παρουσιάζει μία εισήγηση έχοντας κατά νου τις δράσεις που έχει σχεδιάσει και καταλήγει πως τα χρήματα των δημοτών που θα εισπραχθούν θα πιάσουν τόπο και θα επιστραφούν μέσω των υπηρεσιών που θα τους παράσχει. Βέβαια αυτό που δεν αναφέρεται είναι ότι η διαχείριση και η χρήση της ανταπόδοσης είναι ευθύνη μόνο της δημοτικής αρχής. Οι Δημότες θα πληρώσουν μέσω των λογαριασμών ηλεκτρικής ενέργειας τα αποφασισμένα τέλη ανεξάρτητα αν θα υλοποιηθούν οι δεσμεύσεις της ανταπόδοσης. Είναι χαρακτηριστικό ότι στις περιπτώσεις που η αντιπολίτευση εκφράσει διαφορετική άποψη με την οποία προτείνεται μείωση των τελών, τότε αυτόματα καταστρέφονται όλοι οι σχεδιασμοί. Οι υπηρεσίες δεν θα είναι οι επιθυμητές, ενώ σύμφωνα με τους υπεύθυνους κινδυνεύουν ακόμα και οι παροχές προς τους εργαζόμενους. Αξίζει να σημειωθεί πως η γνώμη της αντιπολίτευσης απέκτησε ιδιαίτερη βαρύτητα τα τελευταία δύο χρόνια που με βάση τον εκλογικό νόμο και το αποτέλεσμα των εκλογών, η δημοτική αρχή δεν διαθέτει την πλειοψηφία στο δημοτικό συμβούλιο το οποίο αποφασίζει την πολιτική και το ύψος των ανταποδοτικών τελών.

Η παρούσα δημοτική αρχή ήταν αποκλειστικά υπεύθυνη για την χάραξη της τιμολογιακής πολιτικής για τις χρονιές από το 2015 έως και το 2019.  Είναι χρήσιμο να εξετάσουμε τα πεπραγμένα σχετικά με τα ανταποδοτικά τέλη και τη σχέση σχεδιασμού και ανταπόδοσης στον πολίτη.

Το 2015 η απόφαση για τον καθορισμό των συντελεστών των δημοτικών τελών λήφθηκε λίγο μετά την ανάληψη της διακυβέρνησης του δήμου, οπότε επιλέχθηκε η συνέχιση της ίδιας πολιτικής με διατήρηση των συντελεστών στα επίπεδα του 2014. Η αποτύπωση αυτής της απόφασης στον προϋπολογισμό είχε ως αποτέλεσμα την πρόβλεψη για έσοδα λίγο κάτω από τα 8 εκ € και για δαπάνες λίγο πάνω από 11 εκ €.

Στο τέλος του 2015 η εκτέλεση του προϋπολογισμού βρήκε το «λαγό» των προσφερόμενων υπηρεσιών μάλλον να έχει κοιμηθεί λίγο με αποτέλεσμα οι δαπάνες έφθασαν μόλις τα 8,7 εκ € (αντί των 11εκ € της πρόβλεψης) ενώ τα έσοδα ( η εισφορά δηλαδή των δημοτών) σε σχέση πάντα με την πρόβλεψη ήταν περισσότερα κατά 1 εκ €, ενώ ήταν και κατά 200.000 € αυξημένα σε σχέση με τις δαπάνες.

Για το 2016 η δημοτική αρχή είχε τη σκέψη και  επέλεξε να προγραμματίσει περισσότερες δράσεις, για την υλοποίηση των οποίων απαιτούνταν επιπλέον έσοδα. Η «χελώνα» δηλαδή της υπόθεσης δεν θα τερμάτιζε, οπότε αποφάσισε να της δώσει ώθηση αυξάνοντας τους συντελεστές των τελών, προσδοκώντας έσοδα minimum 11 εκ € τα οποία υπήρχε περίπτωση να αυξηθούν και να φτάσουν τα 12,6 εκ € από τη διενέργεια περισσότερων ελέγχων όπως σχεδίαζαν. Αντίστοιχα για τις ανταποδοτικές δαπάνες προέβλεπαν 12,3 εκ €. Στο τέλος του 2016 παρατηρήσαμε και πάλι τον «λαγό» να έχει ξαποστάσει στο δέντρο, με αποτέλεσμα οι συνολικές δαπάνες να φθάνουν μόλις τα 10,3 εκ €. Αντίθετα η «χελώνα» που πριμοδοτήθηκε με την αύξηση των συντελεστών ξεπέρασε κάθε πρόβλεψη και έφτασε στον τερματισμό με σύνολο εσόδων στα 12,8 εκ €. Δυόμιση εκατομμύρια ανταποδοτικότητας έμειναν στην τράπεζα. Και για να το αναλύσουμε λίγο γιατί κατηγορηθήκαμε πρόσφατα γι’ αυτό, οι προμήθειες απορριμματοφόρων, κάδων, σαρώθρων, γερανοφόρων, εκσκαφέων, ειδών ατομικής προστασίας και γάλακτος των εργαζομένων που είχαν προγραμματιστεί δεν είχαν ούτε ένα ευρώ δαπάνη.

Στη συζήτηση καθορισμού συντελεστών τελών για το 2017, όπου αν και υπάρχει πλέον φανερά πλεόνασμα των προηγούμενων δύο ετών, η δημοτική αρχή εμμένει στην διατήρηση των αυξημένων από το 2016 ανταποδοτικών τελών, προσδοκώντας ότι η παροχή υπηρεσιών προς του δημότες θα αυξηθεί κατακόρυφα. Έτσι, η πρόβλεψη για τα έσοδα βαίνει συνεχώς αυξανόμενη χρονιά με χρονιά και φτάνει τα 13,7 έως 13,9 εκ € για το 2017, οπότε ο «λαγός» πάλι με υπερηφάνεια υπολογίζει ότι η ταχύτητα του θα αυξηθεί περαιτέρω, με αποτέλεσμα οι δαπάνες να προϋπολογίζονται στο ποσό των 16 εκ €. Τελικά τα έσοδα για άλλη μία χρονιά αυξήθηκαν σε σχέση με την προηγούμενη και έφθασαν τα 13,3 εκ €. Οι δαπάνες για πρώτη φορά ξεπέρασαν ελάχιστα τα έσοδα (13,6 εκ €), αλλά και πάλι όλο το πλεόνασμα των προηγούμενων χρόνων παρέμεινε αναξιοποίητο στην τράπεζα. Η διαφορά στις δαπάνες με το 2016 φαντάζει αρκετά μεγάλη (3 εκ €) , αλλά αποδίδεται σε 4 μόνο κωδικούς. α) Αύξηση για το ηλεκτρικό ρεύμα σε πλατείες, πάρκα κλπ κατά 1,2 εκ €, β) αύξηση της ετήσιας εισφοράς στον ΕΣΔΑΚ κατά 400.000 €, γ) προμήθεια απορριμματοφόρων – οχημάτων αξίας 1,3 εκ € και δ) υπογειοποίηση δικτύων ΔΕΗ για το έργο της ανάπλασης της Λ. Δικαιοσύνης (400.000 €). Ακόμα όμως και με αυτές τις δαπάνες οι οποίες φαίνονται έκτακτες, (πράγμα το οποίο θα επαληθευτεί τις επόμενες χρονιές), δεν επιτεύχθηκε η απορρόφηση του πλεονάσματος των προηγούμενων χρόνων. Επίσης πρέπει να αναφέρουμε ότι και αυτή τη χρονιά δεν πραγματοποιήθηκε προμήθεια γάλακτος για τους και δεν αγοράστηκαν κάδοι απορριμμάτων. Αξιοσημείωτο είναι ότι στη συζήτηση για τον προσδιορισμό των τελών η παράταξη μας είχε επισημάνει ότι την επόμενη χρονιά (2018) θα υπήρχε μείωση  στην ετήσια εισφορά μας στον ΕΣΔΑΚ εξαιτίας της λειτουργίας της μονάδας βιοξήρανσης γεγονός που θα οδηγούσε σε σημαντική μείωση των προβλεπόμενων δαπανών και έπρεπε να ληφθεί υπ’ όψιν τόσο στον σχεδιασμό όσο και στον καθορισμό του ύψους των συντελεστών των τελών.

Φτάνουμε στο 2018, όπου πλέον η δημοτική αρχή αρχίζει και αντιλαμβάνεται ότι οι «φωνές» μας τρία και πλέον χρόνια έχουν κάποια βάση και αποφασίζει μείωση (όχι στο ύψος που προτείναμε) των συντελεστών για τα τέλη του 2018. Βήμα προς τη θετική κατεύθυνση όταν αποδεδειγμένα δεν είσαι 100% ανταποδοτικός. Βέβαια ήταν και η τελευταία χρονιά πριν τις εκλογές του 2019. Στην τότε εισήγηση τα στοιχεία για το 2018 προέβλεπαν έσοδα (παρόλη τη μείωση των συντελεστών) στα επίπεδα των 14,2 – 14,5 εκ €. Υπήρχε δηλαδή η εκτίμηση ότι οι εισπράξεις θα ήταν και πάλι περισσότερες από την προηγούμενη χρονιά. Άρα το βάρος θα έπεφτε και πάλι στον «λαγό», που θα έπρεπε πλέον να αλλάξει την θεώρηση του για την αποδοτικότητα της στρατηγικής του και να ξεπεράσει τον εαυτό του. Οι προβλεπόμενες δαπάνες για το 2018 σύμφωνα πάντα με τη δημοτική αρχή θα έφθαναν το ποσό των 16 εκ € αντίστοιχα με την πρόβλεψη του 2017. Τι έγινε τελικά; Οι εισπράξεις έκαναν ρεκόρ των τελευταίων χρόνων αγγίζοντας τα 14 εκ € (αν και έγιναν μειώσεις στους συντελεστές). Αντίθετα για τις δαπάνες η προσγείωση ήταν ανώμαλη αφού μετά βίας ξεπέρασαν τα 11 εκ €. Η ανταποδοτικότητα στον αέρα. Μόνο το 2018 η διαφορά εσόδων – εξόδων έφθασε τα 3 εκ €. Πλήρωσαν οι δημότες για υπηρεσίες έναντι…από ότι φάνηκε για άλλη μία φορά. Πάλι ξαπόστασε ο λαγός… Επαληθευτήκαμε στο θέμα της εισφοράς του ΕΣΔΑΚ αφού ο δήμος κατέβαλε 1,3 εκ € λιγότερα σε σχέση με το 2017. Επαληθευτήκαμε επίσης και στο θέμα της προμήθειας μηχανημάτων και οχημάτων, αφού οι αγορές αυτές δεν είναι επαναλαμβανόμενες και ανάλογου ύψους όπως το 2017. Μείωση και εκεί κατά 700.000 €. Σε ότι αφορά τις υπογειοποιήσεις του δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας και ιδιαίτερα αυτήν της Λ. Καλοκαιρινμού, όπου κατηγορηθήκαμε φέτος ότι φέρουμε ευθύνη (με την πρόταση μας για μείωση των συντελεστών) για τη μη δυνατότητα υλοποίησης της το 2021, δεν προβλεπόταν καν το 2018 (δεν υπήρχε ούτε ως κωδικός στον προϋπολογισμό του δήμου) και προφανώς δεν υπήρξε καμμιά δαπάνη για το συγκεκριμένο έτος. Μάλλον ούτε στο βραχυπρόθεσμο προγραμματισμό τους υπήρχε εκείνη την εποχή, αφού δεν είχε μπει ακόμα το τελευταίο τουβλάκι στο πρώτο έργο. Για πρώτη φορά την τριετία 2016-2018 έγινε προμήθεια κάδων με κόστος 80.000 € και γάλακτος για τους εργαζόμενους.

Έτος 2019 και χρονιά εκλογών. Η εισήγηση της δημοτικής αρχής όταν συζητούταν τα τέλη ξεπέρασε κάθε προσδοκία. Ο λαγός πλέον είχε μετατραπεί σε πάνθηρα. Αναφέρθηκε το χρηματικό υπόλοιπο από τα προηγούμενα χρόνια στη εισήγηση, δηλαδή τα χρήματα που είχαν εισπραχθεί από τους δημότες «έναντι» και έφθανε τα 4,4 εκ €. Στο υπόλοιπο αυτό δεν εμπεριεχόταν η χρονιά του 2018 (η οποία κατά την ημερομηνία συζήτησης του θέματος δεν είχε ολοκληρωθεί), που όπως είδαμε εμφάνισε άλλα 3 εκ € πλεόνασμα. Οπότε το σακούλι πλέον έχει γεμίσει για τα καλά. Έτσι αποφασίζονται μειώσεις πάλι ύψους 1 εκ € (ναι αυτές που τα προηγούμενα χρόνια ήταν απαγορευτικές όταν τις προτείναμε εμείς) και η πρόβλεψη για το κόστος των ανταποδοτικών υπηρεσιών για το 2019 «αναγκαστικά» πλέον εκτοξεύεται στα 19,4 εκ €. Η πραγματικότητα αυτή τη φορά ήταν η χειρότερη δυνατή ακόμα και για εμάς. Οι δημότες πλήρωσαν κανονικά και πάλι σχεδόν όσα χρήματα έδωσαν και το 2018 (13,8 εκ €) αν και υπήρχαν μειώσεις σε αρκετούς συντελεστές. Προφανώς οι έλεγχοι και οι ρυθμίσεις έφεραν επιπλέον έσοδα από τα προσδοκόμενα. Πάμε όμως στον πάνθηρα (πρώην λαγό) που έπρεπε να ανταποδώσει μέσω υπηρεσιών στους δημότες ένα ποσό των 19,4 εκ €. Μάλλον ο ύπνος στη διαδρομή κράτησε πολύ αυτή τη φορά, αφού μόλις και μετά βίας έφτασαν τα 11,8 εκ €. «Όχι άλλη ανταποδοτικότητα» θα φώναζε γνωστός πρωταγωνιστής Ελληνικών ταινιών. Δεν θα μπούμε σε επιμέρους ανάλυση κωδικών, απλά θα αναφέρουμε ότι στις δαπάνες προβλεπόταν η υπογειοποίηση δικτύων στη Λ. Καλοκαιρινού με προϋπολογισμό 500.000 €, όπως και η προμήθεια κάδων με 120.000 €, οι οποίες έμειναν προβλέψεις. Μάλλον οι «Ενεργοί Πολίτες» έφταιγαν και τότε.

Το 2020 είναι μία χρονιά με ειδικές συνθήκες για την οποία θα αναφέρουμε λίγα στοιχεία. Κατά τη συζήτηση των τελών (προ COVID-19) , η δημοτική αρχή εισηγήθηκε λόγω και των υψηλών πλεονασμάτων περαιτέρω μείωση των συντελεστών περίπου 800.000 € (ναι η ίδια δημοτική αρχή που πριν ένα μήνα έλεγε ότι θα στερηθούν οι δημότες υπηρεσίες από την πρόταση των παρατάξεων της αντιπολίτευσης για το 2021) . Προβλέψεις για δαπάνες (υπό κανονικές συνθήκες) για το 2020 ύψους 20,5 εκ €. Η πρόταση που εν τέλει ψηφίστηκε δεν αλλοίωνε σύμφωνα με την εισήγηση της υπηρεσίας την εικόνα των οικονομικών μεγεθών και προβλέψεων. Οπότε η συγκεκριμένη αντιδημαρχία είχε στη διάθεση της για δαπάνες σύμφωνα με τους υπολογισμούς των υπηρεσιών ποσό ύψους 20,5 εκ €. Πρόσφατα έκλεισε το οικονομικό έτος και η επίδραση της πανδημίας φαίνεται να επηρέασε τα έσοδα, όπως αναμενόταν, αλλά αξίζει να σημειωθεί ότι για τη συγκεκριμένη κατηγορία θα υπάρξουν έκτακτες χρηματοδοτήσεις, όπως έχει ανακοινώσει η κεντρική κυβέρνηση και αναμένουμε να δούμε τι και σε τι βαθμό από αυτά θα πραγματοποιηθεί για να βγάλουμε ασφαλή συμπεράσματα. Στον τομέα όμως των δαπανών, η δημοτική αρχή απορρόφησε αυτή τη χρονιά 14,2 εκ €. Η διαφορά με τα προηγούμενα έτη εξαντλείται σε δύο κωδικούς, αυτόν του κόστους μισθοδοσίας του προσωπικού με αύξηση 1,5 εκ € και σε αυτόν της προμήθειας απορριμματοφόρων ύψους 900.000 €. Και πάλι προβλεπόταν η υπογειοποίηση των δικτύων της Λ. Καλοκαιρινού, αλλά δεν πραγματοποιήθηκε.

Ξετυλίγοντας το νήμα καταλήγουμε στην συζήτηση που έγινε τον προηγούμενο μήνα για τον καθορισμό των τελών του 2021, όπου η πρόταση των παρατάξεων της αντιπολίτευσης για μείωση των συντελεστών των ανταποδοτικών τελών με κόστος περίπου 1 εκ € θα προκαλούσε σύμφωνα με τη δημοτική αρχή  σημαντικά προβλήματα στην παροχή ανταποδοτικού έργου. Από τα στοιχεία του κειμένου μπορεί καθένας να καταλάβει την υποκρισία. Η δημοτική αρχή που αυξομειώνει κάθε χρόνο τα τέλη, με προβλέψεις που ποτέ δεν επαληθεύονται στο σκέλος των δαπανών και έχουν μετατρέψει την ανταποδοτικότητα σε χρηματοδότηση «έναντι» ή «έχεις λαμβάνειν» κατηγορεί την αντιπολίτευση. Και ποια ήταν η πρόταση της αντιπολίτευσης στη συζήτηση για τους συντελεστές ανταποδοτικών τελών; Ότι ο δήμος που έχει εισπράξει αρκετά χρήματα προκαταβολικά από τους δημότες τα προηγούμενα χρόνια, χωρίς να ανταποδώσει, να αναγνωρίσει το αδιαμφισβήτητο γεγονός της πανδημίας και των δυσμενών συνεπειών που έχει. Επιπλέον όμως αυτών για να μην υπάρχει πρόβλημα με την εκτέλεση των υπηρεσιών, αναφέραμε ότι η κεντρική κυβέρνηση διέθεσε ένα έκτακτο κονδύλι άνω του 1 εκ € για προμήθεια απορριμματοφόρων, κωδικός ο οποίος όπως αποδείξαμε παραπάνω έχει σημαντική θέση στο τελικό ύψος των δαπανών κάθε χρονιάς. Το παρελθόν λέει ότι οι δαπάνες αυξάνονταν μόνο όταν η δημοτική αρχή προμηθευόταν οχήματα. Φέτος αυτό θα γίνει με έκτακτη χρηματοδότηση. Το πλέον όμως σημαντικό είναι η δήλωση των επιπλέον τετραγωνικών που πραγματοποιήθηκε από του δημότες μέσω της εφαρμογής του Υπουργείου Εσωτερικών και σύμφωνα με την υπηρεσία θα επιφέρει ένα επιπλέον έσοδο 1,5 εκ € για τις χρονιές 2020-2021. Με βάση τα δεδομένα αυτά η αντιδημαρχία πρέπει να προγραμματίσει συνετά τις ανταποδοτικές υπηρεσίες που έχει σκοπό να προσφέρει στου δημότες και στο τέλος του χρόνου θα κριθεί από το έργο που θα έχει κάνει. Έχει στη διάθεση της σύμφωνα με τον προϋπολογισμό άνω των 18 εκ €. Καμία χρονιά την τελευταία εξαετία όπως αναλύσαμε προηγουμένως  οι δαπάνες δεν έχουν υπερβεί τα 14,2 εκ €.

Κι όπως καταλήγει ο μύθος «Δεν χρειάζεται αλαζονεία, αλλά επιμονή και προσπάθεια για να πετύχεις το στόχο σου».

Ηλίας Λυγερός - Επικεφαλής της παράταξης «Ηράκλειο Ενεργοί Πολίτες» 

Αναδημοσίευση από: newshub.gr