«Οι πιο άτυχοι είναι αυτοί που εισέπραξαν τις ενισχύσεις χωρίς να τις δικαιούνται». Με τη φράση αυτή, στέλεχος του οικονομικού επιτελείου δίνει μια πρόγευση αναφορικά με το τι μπορεί να περιμένουν όσοι κατάφεραν με κομπίνες και πλαστά παραστατικά να πάρουν ενισχύσεις είτε από την Επιστρεπτέα Προκαταβολή, είτε από την επιδότηση αναστολής εργασίας, είτε από άλλα μέτρα ενίσχυσης, τα οποία ενεργοποιήθηκαν στη διάρκεια της πανδημίας για τη στήριξη νοικοκυριών και επιχειρήσεων.

Τα αποτελέσματα των πρώτων ελέγχων που ανακοινώθηκαν την περασμένη εβδομάδα «βγάζουν μάτι», φέρνοντας στην επιφάνεια φυτώρια και κρεοπωλεία με δηλωμένο τζίρο 3.000-7.000 ευρώ να κάνουν τροποποιητικές δηλώσεις με άλμα τζίρου στα 2 και τα 3 εκατ. ευρώ, προκειμένου να πάρουν μεγάλα κομμάτια από την πίτα των επιστρεπτέων προκαταβολών.

«Είναι μόνο η κορυφή του παγόβουνου», αναφέρει το ίδιο στέλεχος. Στη λίστα με τα 109 «λαβράκια» που ανιχνεύθηκαν σχεδόν με γυμνό μάτι, καθώς οι αρχικές μηδενικές δηλώσεις ΦΠΑ έδωσαν τη θέση τους σε τροποποιητικές εκατομμυρίων, περιλαμβάνεται ακόμα η περίπτωση ενός πεθαμένου από τον Σεπτέμβριο του 2019, το ΑΦΜ του οποίου χρησιμοποιήθηκε από περισσότερες από 20 αιτήσεις για τη λήψη ενισχύσεων.

Τα πέντε κόλπα

Με την ολοκλήρωση των κύκλων επιστρεπτέων προκαταβολών (δεν θα υπάρξει 8ος κύκλος, δήλωσε ο Θεόδωρος Σκυλακάκης), οι ελεγκτικοί μηχανισμοί του υπουργείου Οικονομικών σε συνεργασία με το ΣΔΟΕ και τον Οικονομικό Εισαγγελέα παίρνουν «φωτιά». Οι κομπίνες έχουν ήδη κατηγοριοποιηθεί σε πέντε κύκλους και σε αυτούς τους κύκλους αρχικά θα στηθούν και οι έλεγχοι.

Αφορούν:

1. Πρόσληψη-μαϊμού εργαζομένων. Η περίπτωση με το cafe των 25 τετραγωνικών μέτρων στη Θεσσαλία και τους 150 εργαζόμενους σε αναστολή είναι ίσως η πλέον χαρακτηριστική. Η εκτίμηση που υπάρχει, είναι πως η μπίζνα είχε στηθεί με τη λογική μισά μισά. Μισά για τον εργοδότη και μισά για τους εικονικούς εργαζόμενους, οι οποίοι είχαν μάλιστα μηνιαία απασχόληση 4 ωρών έκαστος. Το κέρδος για να μπουν στον πειρασμό της απάτης οι επιτήδειοι ήταν δελεαστικό. 480.000 ευρώ μόνο για επιδόματα αναστολών των 534 ευρώ, χώρια οι ασφαλιστικές εισφορές και οι αναλογίες Δώρων Χριστουγέννων και Πάσχα.

2. Πλασματικοί τζίροι. Κάθε λογής επιχειρήσεις οι οποίες δήλωναν «ψίχουλα» τζίρου και κερδών, ακόμα και με μηδενικές δηλώσεις ΦΠΑ, ανακάλυψαν τη χαρά των τροποποιητικών δηλώσεων, ψηλώνοντας τον τζίρο σε εκατομμύρια. Τώρα έχουν βρει τον μπελά τους.

3. Πλασματικές μειώσεις τζίρου με μεταφορές τιμολογίων. Το κριτήριο της πτώσης τζίρου που άνοιγε τις πύλες των ενισχύσεων, πολλοί επιχείρησαν να το καλύψουν με τιμολόγια εκ των υστέρων. Ο έλεγχος επικεντρώνεται τώρα στον χρόνο έκδοσης των τιμολογίων και στη χρονική απόκλισή τους από φορτωτικές και δελτία αποστολής.

4. Πλασματικές αυξήσεις μισθών. Η μέθοδος «ακουμπά» κυρίως το μέτρο της Συν-Εργασίας, όπου το κράτος καλύπτει μέρος του μισθού και των ασφαλιστικών εισφορών.

5. Ψευδείς δηλώσεις. Δεν έλειψαν και οι περιπτώσεις όπου οι αιτούντες ενίσχυσης άλλα είχαν δηλώσει με τις περιοδικές ΦΠΑ και άλλα στην πλατφόρμα MyBusinesSupport, εικάζοντας -πιθανώς- πως κανείς δεν θα μπει στον κόπο της διασταύρωσης. Είναι πλέον απλή διαδικασία.

Το υπουργείο Οικονομικών έχει ζητήσει ήδη εγγράφως από το Τμήμα Οικονομικού Εγκλήματος της Εισαγγελίας Εφετών Αθηνών και την Επιχειρησιακή Διεύθυνση ΣΔΟΕ Αττικής να εξετάσουν στοιχεία της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων, ώστε να προβούν στις κατά νόμο ενέργειες και να αποκαλυφθούν τυχόν φαινόμενα καταστρατήγησης και παράνομων πράξεων, ακόμα και διαφθοράς και απάτης, που σχετίζονται με τη μη ορθή εφαρμογή των διατάξεων για τη χορήγηση εθνικών και ενωσιακών επιδοτήσεων και επιχορηγήσεων μέσω των χρηματοδοτικών εργαλείων και μηχανισμών που ενεργοποιήθηκαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας του κορωνοϊού και οι οποίες καταβλήθηκαν μέσω της Γενικής Διεύθυνσης Οικονομικών Υπηρεσιών του Υπουργείου Οικονομικών.

Την ίδια ώρα, κλιμάκια του ΣΕΠΕ ελέγχουν επιχειρήσεις που παρουσιάζουν αδικαιολόγητες ροές μισθωτής απασχόλησης, οι οποίες εγείρουν υπόνοιες καταστρατήγησης του υφιστάμενου νομοθετικού πλαισίου.

Παράλληλα με τους φυσικούς ελέγχους από το ΣΕΠΕ, πραγματοποιούνται και ψηφιακοί έλεγχοι των στοιχείων που υποβάλλουν οι επιχειρήσεις στο ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ, για να εντοπιστούν και άλλες πρακτικές που ενδεχομένως υποκρύπτουν καταχρηστική συμπεριφορά, όπως π.χ. η πρόσληψη ασυνήθιστα μεγάλου αριθμού εργαζομένων σε κλειστές ή πληττόμενες επιχειρήσεις εν μέσω lockdown.

Κόφτες

Με στόχο τον περιορισμό τέτοιων φαινομένων, το υπουργείο Οικονομικών έχει ανακοινώσει πως στον 7ο κύκλο της Επιστρεπτέας Προκαταβολής δεν θα ληφθούν υπόψη τροποποιητικές δηλώσεις του 2020 που υποβλήθηκαν μετά τον Ιανουάριο του 2021, ενώ θα υπάρχουν και ειδικές κυρώσεις σε περίπτωση υπόνοιας καταστρατήγησης των διατάξεων.

Στο μέτωπο των αναστολών εργασίας, το υπουργείο Εργασίας ανακοίνωσε πως εφεξής οι εργοδότες-επιχειρήσεις θα μπορούν να κάνουν χρήση του μέτρου της αναστολής συμβάσεων εργασίας μόνο για εργαζόμενους οι οποίοι απασχολούνται κατ’ ελάχιστον 4 ώρες ημερησίως. Το πεδίο της σχετικής ρύθμισης θα καταλαμβάνει όσους έχουν προσληφθεί έως τις 31 Ιανουαρίου 2021.

Τίτλοι τέλους

Το οικονομικό επιτελείο ελπίζει πως τον Μάιο, η χρήση των αναστολών εργασίας θα είναι σαφώς περιορισμένη καθώς η οικονομία ανοίγει σταδιακά ενώ τίτλοι τέλους πέφτουν και στην Επιστρεπτέα Προκαταβολή, με την πληρωμή των ενισχύσεων του 7ου κύκλου. Η πλατφόρμα υποβολής αιτήσεων για τους δικαιούχους του 7ου κύκλου αναμένεται να ανοίξει το αργότερο Τρίτη και οι πρώτες πληρωμές προγραμματίζονται για τη Μ. Πέμπτη.

Από τις 704.604 επιχειρήσεις που υπέβαλαν αίτηση, οι δικαιούχοι ίσα που ξεπερνούν τις 300.000 και σε αυτή τη λίστα, σύμφωνα με τον Χρήστο Σταϊκούρα, περιλαμβάνονται 53.724 επιχειρήσεις εστίασης με πληρωμές 167 εκατ. ευρώ εντός της εβδομάδας. Με τις πληρωμές του 7ου κύκλου, συνολικά θα έχουν πέσει στην οικονομία 8,4 δισ. ευρώ μέσω του σχήματος της Επιστρεπτέας Προκαταβολής.