Ο Άγιος Θωμάς Μονοφατσίου, μισή ώρα έξω από την πόλη του Ηρακλείου, έχει τα δικά του μυστικά. Οι γεωφυσικές μεταβολές προίκισαν την περιοχή με τεράστιους, απόκοσμους βράχους που στέκουν πάνω από τα σπίτια στη θέση "Γριά Μάντρα". Στους βράχους διασώζονται έξι λαξευμένοι τάφοι από τους τριάντα που υπήρχαν συνολικά, ρωμαϊκής προέλευσης, και μοιάζουν με σπηλιές. Μάλιστα, θεωρούνται προϊστορικές κατοικίες που χρησιμοποιήθηκαν ως τάφοι κατά τα ρωμαϊκά έτη.

Εντός του χωριού υπάρχουν εκκλησίες "φωλιασμένες" μέσα στους βράχους, όπως ο ναός του Μιχαήλ Αρχαγγέλου στη "ρίζα" του Καβαλάρη.

Τι είναι ο Καβαλάρης; Πρόκειται για δύο τεράστιους βράχους που στηρίζουν έναν τρίτο, σαν να τους τοποθέτησε έτσι κάποιος απόκοσμος γίγαντας. Το νεκροταφείο του χωριού βρίσκεται εκεί που κάποτε ήταν η βυζαντινή Ακρόπολη. Στα ανατολικά του χωριού υπάρχει επίσης ο λαξευτός ναός του Αγίου Ιωάσαφ, ο οποίος είχε καταγωγή από την Ινδία. Ο Ιωάσαφ λέγεται ότι ήταν γιος του βασιλιά των Ινδιών Αβεννήρ, μυήθηκε στον χριστιανισμό, παρά τις αντιρρήσεις του πατέρα του και έγινε μοναχός στην έρημο.

Ο ναός είναι λαξευμένος μέσα σε έναν πελώριο βράχο, με ύψος που φτάνει τα 3,5 μέτρα. Λίγο πιο κάτω από το ναό του Ιωάσαφ συναντά κανείς τον επίσης λαξευτό ναό της Κεράς Σπηλιώτισσας που είναι αφιερωμένος στην Παναγία. Στην ουσία, η χριστιανική λατρεία εγκαταστάθηκε σταδιακά σε έναν χώρο όπου από τα προϊστορικά χρόνια υπήρχε Ιερό. Μπαίνοντας στον χώρο, ο ταξιδιώτης μπορεί να παρατηρήσει τα λαξεύματα που έγιναν για να εξυπηρετήσουν λατρευτικούς σκοπούς και βέβαια την "τσιμεντωμένη" πλέον Τρύπα του Άδη.

Οι τοπικές δοξασίες και οι θρύλοι αναφέρουν πως η τρύπα αυτή οδηγούσε στον Άδη και για το λόγο αυτό μέχρι και τα πολύ πρόσφατα χρόνια, οι ντόπιοι έριχναν μέσα της, σύμφωνα με την παράδοση, αφιερώματα ή προσφιλή αντικείμενα των νεκρών.

Ανατολικά της Κεράς Σπηλιώτισσας υπάρχει η αφιερωματική επιγραφή χαραγμένη στον βράχο. Χρονολογείται στον 1ο μ.Χ. αιώνα, στα ρωμαϊκά δηλαδή χρόνια και μαρτυρά ότι εδώ βρισκόταν το Ιερό των Χθονίων Θεοτήτων.

Ο αναγνώστης του news 247, Νίκος Σαράντος, μας έστειλε σήμερα ένα εκπληκτικό drone βίντεο που απεικονίζει τις ομορφιές του χωριού και μας δίνει μια γεύση από τα "μυστήρια" του.

Ο ίδιος αναφέρει: "Οι κάτοικοι του Αγίου Θωμά ενός πανέμορφου χωριού λίγο έξω από το Ηράκλειο Κρήτης, δεν φοβούνται όπως οι Γαλάτες μήπως τους πέσει ο ουρανός στο κεφάλι, ούτε καν τους βράχους που ισορροπούν με την μαεστρία ακροβάτη επάνω από τα κεφάλια τους. Ξεχωριστή θέση έχει ο ''Καβαλάρης'' ένας βράχος που ''κάθεται επάνω σε άλλους δυο και του έδωσαν το όνομα από τον Αη Γιώργη τον ''καβαλάρη'' που η εκκλησία του είναι εκεί δίπλα στην κορφή του λόφου. Η καθημερινότητα στο χωριό κυλάει ήσυχα και η ψυχραιμία των κατοίκων, ειδικά αυτών που μένουν κοντά στους βράχους που ισορροπούν, είναι παραπάνω από παροιμιώδης.... Ίσως είναι η πίστη τους ότι ο Αη Γιώργης τους προστατεύει και δεν θα τους αφήσει να πάθουν κακό. Πάντως ότι και να ισχύει, οι επισκέπτες μένουν με την απορία. Το θέαμα που αντικρίζουν με τον ''Καβαλάρη'' να ισορροπεί και τους κατοίκους να ζουν και να εργάζονται από κάτω σαν να μην συμβαίνει τίποτα, δεν το συναντάς και κάθε μέρα... Εύχομαι πάντως,ποτέ να μην διαψευστούν οι κάτοικοι και προς θεού...μην ξεχαστεί κανείς και βάλει ''Rolling Stones'' στο ραδιόφωνο".

Ιστορίες και πληροφορίες για τον Άγιο Θωμά υπάρχουν στο βιβλίο του Κωστή Βασιλάκη, με τίτλο "Άγιος Θωμάς: από τα εκκλησάκια του 21ου αι. στο Ιερό των Χθονίων Θεοτήτων".

Βίντεο: Sarantos Nikos

πηγή