Ακόμη μία επιστημονική έρευνα, η οποία μάλιστα ολοκληρώθηκε με τη συμμετοχή περίπου 10 εκατομμυρίων ανθρώπων, έρχεται να μας υπενθυμίσει τη σημαντικότητα της υγιεινής διατροφής και της αποφυγής υπερεπεξεργασμένων τροφίμων.

Σύμφωνα με τα ευρήματα της μελέτης, υπάρχει σχέση, και μάλιστα άμεση, της κατανάλωσης υπερβολικά επεξεργασμένων τροφίμων και περισσότερων από 30 προβλημάτων υγείας, συμπεριλαμβανομένων των καρδιαγγειακών παθήσεων και του πρόωρου θανάτου.

Υπερεπεξεργασμένες τροφές θεωρούνται αυτές που περιλαμβάνουν τουλάχιστον 5 συστατικά από τη βιομηχανία τροφίμων και όχι από τη φύση.

Τα συχνότερα από αυτά είναι ζάχαρη, έλαια, λίπη, αλάτι, αντιοξειδωτικά, σταθεροποιητές και συντηρητικά.

Στην κατηγορία αυτή μπορούν να ανήκουν:

• Ανθρακούχα ποτά
• Συσκευασμένα σνακ, γλυκά ή αλμυρά
• Παγωτό
• Σοκολάτες
• Καραμέλες
• Συσκευασμένα ψωμιά
• Μαργαρίνες
• Συσκευασμένα μπισκότα, κέικ και τα μείγματα για κέικ
• Δημητριακά πρωινού και μπάρες ενέργειας με χρώματα και ενισχυτικά γεύσης
• Ενεργειακά ποτά, ροφήματα γάλακτος, επιδόρπια γιαουρτιού με φρούτα κ.ά.
• Πολλά κατεψυγμένα τρόφιμα που χρειάζονται μόνο ζέσταμα (πίτες, πίτσες, γεύματα με ζυμαρικά, nuggets πουλερικών και ψαριών, λουκάνικα, μπιφτέκια, χοτ ντογκ).

Οι μελέτες για τα υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα

Τα τελευταία χρόνια, δεκάδες μελέτες έχουν διαπιστώσει ότι οι άνθρωποι που καταναλώνουν πολλά υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα έχουν υψηλότερα ποσοστά αύξησης βάρους, παχυσαρκίας, καρδιαγγειακών παθήσεων, καρκίνου, διαβήτη και άλλων χρόνιων ασθενειών.

Τώρα, μια ομάδα διεθνών ερευνητών πραγματοποίησε μια πιο ολοκληρωμένη ανασκόπηση των στοιχείων για τις δυσμενείς επιπτώσεις στην υγεία των εν λόγω τροφίμων, εξετάζοντας 45 συγκεντρωτικές μετα-αναλύσεις από 14 άρθρα ανασκόπησης που αφορούσαν περίπουο 10 εκατομμύρια ανθρώπους.

Όλα δημοσιεύθηκαν τα τελευταία τρία χρόνια, και κανένα δεν χρηματοδοτήθηκε από εταιρείες που παρασκευάζουν υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα, όπως επισημαίνει η Washington Post.

Τα ευρήματα των ερευνητών, που δημοσιεύθηκαν στην επιστημονική επιθεώρηση BMJ, «δείχνουν ότι η διατροφή πλούσια σε περιεκτικότητα με υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα, μπορεί να είναι επιβλαβείς για πολλά συστήματα του οργανισμού.

Συγκεκριμένα, αποκάλυψαν ότι η υψηλότερη πρόσληψη υπερεπεξεργασμένων τροφίμων σχετίζεται με περίπου 50% αυξημένο κίνδυνο θανάτου, με καρδιαγγειακά νοσήματα, με 48% έως 53% υψηλότερο κίνδυνο άγχους και κοινών ψυχικών διαταραχών και με 12% μεγαλύτερο κίνδυνο εκδήλωσης διαβήτη τύπου 2.

Τα στοιχεία με μεγάλη υποδηλωτική αξία έδειξαν επίσης ότι η διατροφή με μεγάλη περιεκτικότητα σε υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα σχετίζονταν με 21% μεγαλύτερο κίνδυνο θανάτου από οποιαδήποτε αιτία, 40% έως 66% υψηλότερο κίνδυνο θανάτου που σχετίζεται με καρδιακές παθήσεις, παχυσαρκία, διαβήτη τύπου 2 και προβλήματα ύπνου και 22% αυξημένο κίνδυνο κατάθλιψης.

Τι είναι τα εξαιρετικά επεξεργασμένα τρόφιμα;

Τα υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα αντιπροσωπεύουν σήμερα έως και το 58% της συνολικής ημερήσιας ενεργειακής πρόσληψης στις ΗΠΑ, σύμφωνα με τους ερευνητές.

Στο κύριο άρθρο που δημοσιεύθηκε παράλληλα με τη μελέτη του BMJ, ομάδα διεθνών ακαδημαϊκών υποστήριξε ότι τα υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα «δεν είναι απλώς τροποποιημένα τρόφιμα. Συνήθως, περιέχουν ελάχιστα ή καθόλου ολικά τρόφιμα και παρασκευάζονται από φθηνά, χημικά τροποποιημένα συστατικά, συμπεριλαμβανομένων των τροποποιημένων αμύλων, σακχάρων, ελαίων και λιπών».

«Δεν υπάρχει κανένας λόγος να πιστεύουμε ότι οι άνθρωποι μπορούν να προσαρμοστούν γενετικά πλήρως σε αυτά τα προϊόντα», προσθέτουν οι ειδικοί, καλώντας τα κράτη-μέλη του ΟΗΕ να αναπτύξουν νέο νομικό πλαίσιο για τα υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα, το οποίο θα είναι αυστηρό όπως αυτό για τον έλεγχο του καπνού.

Οι ερευνητές εξηγούν ότι οι μελέτες παρατήρησης από μόνες τους δεν μπορούν να αποδείξουν ότι τα υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα προκαλούν προβλήματα υγείας και ότι πρέπει να γίνουν πιο εκτεταμένες έρευνες.

Η Clare Collins, ειδική σε θέματα Διατροφής στο Πανεπιστήμιο του Newcastle στην Αυστραλία, επισήμανε ότι οι μελέτες παρέμβασης ή οι κλινικές δοκιμές, δεν θα λειτουργήσουν σε αυτή την περίπτωση, διότι δεν είναι ηθικό να ταΐζουμε τους ανθρώπους με υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα κάθε μέρα «και να περιμένουμε να αρρωστήσουν και να πεθάνουν».

Μια εναλλακτική λύση θα μπορούσε να είναι η αντικατάσταση των υπερεπεξεργασμένων τροφίμων με υγιεινές επιλογές για να δούμε αν τα συμπτώματα βελτιωθούν, καταλήγουν οι ειδικοί.