Από το 1821 μέχρι σήμερα: Η Ελλάδα εγκλωβισμένη σε μία ασύμμετρη σχέση εξουσίας - Ειδήσεις Pancreta

Αγάπησε την Ελλάδα μέσα από τις ιστορίες που του έλεγε ο παππούς του. Στο νέο του βιβλίο φωτίζει ως κοινωνικός και πολιτιστικός ιστορικός, μια παράλληλη ιστορία με εκείνη που καταγράφει απλά τα γεγονότα.

Ως προς αυτό  διαφέρει το βιβλίο του ιστορικού Thomas Gallant, από άλλα που ασχολήθηκαν με την ιστορία της νεότερης Ελλάδας. Η διαφορά είναι στην προσέγγιση του φιλέλληνα ιστορικού καθώς προβάλλει την κοινωνική και πολιτισμική ιστορία ως ουσιώδες κι όχι ως περιφερειακό στοιχείο.

Το βιβλίο "Νεότερη Ελλάδα. Από τον Πόλεμο της Ανεξαρτησίας μέχρι τις μέρες μας" (εκδόσεις Πεδίο)  περιλαμβάνει όλα τα ιστορικά γεγονότα που διαμόρφωσαν το νεότερο Ελληνικό κράτος, σε μια συνοπτική και ολοκληρωμένη ιστορία της χώρας από το 1821 έως τι 2015 και την κρίση χρέους.

Όταν τον ρωτήσαμε τι κατά τη γνώμη του έχει καθορίσει περισσότερο την ιστορία της Ελλάδας  απάντησε: "Ένα σημαντικό γεγονός, και μάλιστα αυτό το οποίο η Ελλάδα έχει κοινό με άλλες μικρότερες χώρες, είναι ότι παραμένει εγκλωβισμένη διαχρονικά σε μία ασύμμετρη σχέση εξουσίας με μεγαλύτερες και ισχυρότερες χώρες.". Δεν είναι τυχαίο λοιπόν που ο επίλογος του βιβλίου έχει σχέση με την Ελλάδα της κρίσης του 2015.

Ασχολείστε με την Ελλάδα πολλά χρόνια. Πώς προέκυψε το ενδιαφέρον σας για τη χώρα μας;

Η μητέρα μου γεννήθηκε σε ένα χωριό της Ηπείρου αλλά μεγάλωσε στην Αμερική, όταν ο παππούς μου μετανάστευσε με την οικογένειά του εκεί. Οι ρίζες του πατέρα μου είναι Γαλλοκαναδικές και Ινδιάνικες (γηγενής Αμερικάνος). Επομένως, έχω ένα ποικίλο πολιτισμικό υπόβαθρο. Όταν ήμουν παιδί, ο παππούς μου μου έλεγε ιστορίες για την ελληνική ιστορία, τις οποίες και λάτρεψα. Στο σαλόνι μας, κάτω από το εικονοστάσι του Αγίου Κωνσταντίνου και της Ελένης, υπήρχε ένα δεύτερο εικονοστάσι αφιερωμένο στους ιστορικούς ήρωες του παππού μου: στον Ελευθέριο Βενιζέλο, στον Φράνκλιν Ρούζβελτ και στον Τζον Φ. Κένεντι. Συνεπώς, το ενδιαφέρον μου για την ελληνική ιστορία πηγάζει από την οικογένειά μου.

Το βιβλίο αυτό αποτελεί μια συνοπτική και ολοκληρωμένη ιστορία της Ελλάδας από το 1821 έως το 2015, με όλα τα ιστορικά και κοινωνικά γεγονότα που διαμόρφωσαν το νεότερο ελληνικό κράτος. Λέτε ότι διαφέρει από άλλες παρόμοιες γενικές ιστορίες γιατί προβάλλει την κοινωνική και πολιτισμική ιστορία ως ουσιώδες και όχι ως περιφερειακό στοιχείο. Με ποιον τρόπο προσεγγίσατε την πολιτισμική ιστορία;

Ως κοινωνικός και πολιτισμικός ιστορικός συνειδητοποιώ την ανάγκη ένταξης αυτών των πεδίων σε γενικές ιστορίες, όπως αυτή. Βεβαίως, ο αναγνώστης οφείλει να μάθει για τις μεγάλες οικονομικές και πολιτικές εξελίξεις που συνέβησαν μέσα στον χρόνο. Ωστόσο, εισάγω την κοινωνική και πολιτισμική ιστορία μέσα στο βιβλίο με δύο τρόπους. Πρώτον, υπάρχουν κεφάλαια αφιερωμένα στην κάθε μία από αυτές. Δεύτερον, ακόμα και εντός των κεφαλαίων τα οποία αναφέρονται περισσότερο σε γεγονότα, κάνω μία κοινωνική και πολιτισμική προσέγγιση σε αυτά, προσπαθώντας να συνδέσω τις μεγαλειώδεις εξελίξεις με τους πραγματικούς ανθρώπους. Με άλλα λόγια, να μάθω πώς οι άνθρωποι τα μεγάλα συμβάντα της εποχή τους.

Μιλάτε για την ταυτότητα των Ελλήνων. Υπάρχει τελικά μια ενιαία ταυτότητα και πως την ορίζετε;

Όχι, κατά τη γνώμη μου, δεν υπάρχει μία μοναδική, ενιαία ταυτότητα των Ελλήνων σήμερα. Υπάρχουν, όπως άλλωστε συμβαίνει πάντοτε, πολλαπλές ταυτότητες των Ελλήνων. Ορισμένες από αυτές βασίζονται σε διαφορές που προκύπτουν από την ηλικία μιας περιοχής, ενώ άλλες είναι συνδεδεμένες με το μακρόχρονο φαινόμενο κατά το οποίο οι Έλληνες ζουν στο εξωτερικό είτε μόνιμα είτε προσωρινά. Η μετανάστευση έχει με τη σειρά της προσθέσει διακριτικά στοιχεία τα οποία βοηθούν στη δημιουργία πολλαπλών ταυτοτήτων. Σίγουρος, η ανά τους αιώνες διαδικασία δόμησης πολιτισμού στη χώρα έχει βοηθήσει στη δημιουργία μιας «κανονικής» ελληνικής ταυτότητας, όμως ταυτόχρονα συνυπάρχει με την ποικιλότητα.

Ποια ιστορικά γεγονότα καθόρισαν περισσότερο την Ελλάδα, κατά τη γνώμη σας, και ποια από αυτά θεωρείτε πώς συνεχίζουν να την καθορίζουν με έναν τρόπο;

Υπάρχουν συγκεκριμένα γεγονότα που διαμόρφωσαν τον τρόπο με τον οποίο η Ελλάδα έχει εξελιχθεί μέσα στα τελευταία 200 χρόνια, τα οποία συνεχίζουν να επηρεάζουν τις εξελίξεις και σήμερα. Ένα σημαντικό γεγονός, και μάλιστα αυτό το οποίο η Ελλάδα έχει κοινό με άλλες μικρότερες χώρες, είναι ότι παραμένει εγκλωβισμένη διαχρονικά σε μία ασύμμετρη σχέση εξουσίας με μεγαλύτερες και ισχυρότερες χώρες. Κατά τη διάρκεια της παγκοσμιοποίησης υπήρξαν περίοδοι, όπως αυτή στα τέλη του 19ου αιώνα και μία πιο πρόσφατη χρονική περίοδος, κατά τις οποίες η χώρα γνώρισε ευημερία, έστω και προσωρινά. Όπως γνωρίζουμε, τα αποτελέσματα τότε και τώρα ήταν καταστροφικά. Η πιο σημαντική αρνητική συνέπεια του να είσαι ο πιο αδύναμος εταίρος σε μία ασύμμετρη σχέση είναι οι ποικίλες μορφές εξάρτησης. Ένα δεύτερο διαχρονικό ιστορικό γεγονός αποτέλεσε η ημιτελής ολοκλήρωση της δόμησης του νέου ελληνικού κράτους, την οποία τοποθετώ χρονικά στην εποχή του Βασιλιά Όθωνα. Ένα τρίτο γεγονός συνδέεται με την ανολοκλήρωτη διαδικασία κοινωνικού και οικονομικού εκσυγχρονισμού, ο οποίος προκάλεσε εντάσεις και συγκρούσεις στην κοινωνία, που επαναλαμβάνονταν από τον 19ο αιώνα.

Η σημερινή κρίση στην Ελλάδα κατά τη γνώμη σας έχει σχέση περισσότερο με το ιστορικό παρελθόν της ή με συσχετισμούς δυνάμεων της σημερινής εποχής στο πλαίσιο της διεθνούς οικονομικής κρίσης και την αναδιανομή του πλούτου;

Κατά την γνώμη μου, ούτε κάποια συγκεκριμένη περίοδος υπάρχει ούτε κάποια συγκεκριμένη εξέλιξη την οποία μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε για να εξηγήσουμε την κρίση. Όπως προσπάθησα να εξηγήσω στο βιβλίο, υπήρχαν δομικές εξελίξεις, στο εσωτερικό και στο εξωτερικό, που δημιούργησαν οικονομική και πολιτική αδυναμία, καθώς και αδυναμίες που φάνηκαν πιο καθαρά στη συγκυρία της κρίσης του 2008. Μερικές από αυτές τις αδυναμίες διαμορφώνονταν για δεκαετίες, ενώ άλλες ήταν αποτέλεσμα πιο πρόσφατων εξελίξεων.

Πηγή


Πηγή: pancreta