Δώδεκα χρόνια συμπληρώνονται στις 13/4/2021, από τον θάνατο του Μάνου Ξυδού ή αλλιώς του "Πρίγκιπα της Δυτικής Όχθης", όπως τον αποκαλούσαν συχνά στους μουσικούς κύκλους. Μουσικός παραγωγός, συνθέτης, στιχουργός, τραγουδιστής και βασικό μέλος του δημοφιλούς συγκροτήματος Πυξ Λαξ, ο Μάνος Ξυδούς χάραξε τη δική του πορεία στην ιστορία της ελληνικής μουσικής και είναι υπεύθυνος για πολλά "διαμάντια" της δισκογραφίας μας.

"Φιγούρα ξωτική και ταξιδιάρικη", που θα τραγουδούσε και ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου. Προτιμούσε το παρασκήνιο από το προσκήνιο, ωστόσο, η ευγενική του φυσιογνωμία δεν μπορεί εύκολα να ξεχαστεί, ούτε από εκείνους που ήταν κοντά του, ούτε από το κοινό που τον αγάπησε. Η απέραντη εκτίμηση των συναδέλφων του, που πάντα είχαν να πουν έναν καλό λόγο (ή μάλλον, μόνο καλό λόγο) για εκείνον και ο σεβασμός των ροκάδων προς το πρόσωπό του, είναι χαρακτηριστικά για τη θέση που είχε στη συνείδηση του κόσμου.

Η περίπτωση του Μάνου Ξυδού είναι ιδιαίτερη για πολλούς λόγους. Αφενός, η πορεία του, που ξεκίνησε από το marketing σε δισκογραφικές εταιρείες, συμβουλεύοντας τότε μερικούς από τους σπουδαιότερους καλλιτέχνες που ανελίχθηκαν αργότερα, και, αφετέρου, η δράση του πίσω από τη σκηνή και το μικρόφωνο, ως ιθύνων νους σε σημαντικά τραγούδια της ελληνόφωνης σκηνής, τον καθιστούν μια μοναδική μορφή της ελληνικής μουσικής παραγωγής.

Η αρχή

Ο Μάνος Ξυδούς εργάστηκε στην δισκογραφική εταιρεία Columbia και αργότερα στην ΜΙΝΟΣ-ΕΜΙ. Είχε καταλυτική θέση στην κυκλοφορία δίσκων σημαντικών καλλιτεχνών, όπως του Παύλου Σιδηρόπουλου, των Αδελφών Κατσιμίχα και του Τζίμη Πανούση. Μάλιστα, ήταν εκείνος που πίστεψε πρώτος στους Κατσιμιχαίους κατά την πρώτη τους απόπειρα δισκογράφησης και για αυτό λίγα χρόνια αργότερα, στο ένθετο του πρώτου δίσκου τους (Ζεστά Ποτά, 1985), του αφιέρωσαν το τραγούδι ''Φάνης", ενώ στον ίδιο οφείλεται και η έναρξη της προσωπικής δισκογραφίας του Μιλτιάδη Πασχαλίδη το 1995.

Παράλληλα, αξίζει να σημειωθεί πως ο Μάνος Ξυδούς ήταν πάντοτε μέσα στα μουσικά δρώμενα, αφού στις αρχές της δεκαετίας του '80 είχε δημιουργήσει μαζί με τον Νίκο Πιπινέλη το συγκρότημα The Dreamer and The Full Moon, ένα undergound group, στο οποίο συμμετείχαν, επίσης, ο Γιάννης Πιπινέλης, ο Γιώργος Γκικοδήμος, ο Γιάννης Ευσταθίου, ο Τόλης Σκαμαντζούρας και ο Σωτήρης Τσούκαλης. Η μπάντα επηρεασμένη από τους Residents εμφανιζόταν με κουκούλες και κανείς δεν γνώριζε τα μέλη που το απαρτίζουν.

"Εσύ εκεί"

Το 1989 ως στέλεχος της EMI γνωρίστηκε με τους Φίλιππο Πλιάτσικα και Μπάμπη Στόκα, που τότε προσπαθούσαν να βρουν τα πατήματά τους και έψαχναν κάποια εταιρεία που να τους εμπιστευτεί. Υπήρξε εξαρχής χημεία μεταξύ τους και ο Μάνος Ξυδούς ανέλαβε την παραγωγή του πρώτου και του τρίτου δίσκου τους, ωστόσο, σιγά σιγά έγινε και ο ίδιος βασικό μέλος του συγκροτήματος. Συμμετείχε στη δημιουργία των τραγουδιών, γράφοντας στίχους, μουσική και κάνοντας φωνητικά.

Του χρωστάμε πολλά από τα πιο γνωστά και δημοφιλή τραγούδια των Πυξ Λαξ φέρουν τη δική του σφραγίδα, όπως τα "Πούλα με", "Εσύ εκεί", "Χωρίς ντροπή", "Μόνο για εκείνη μη μου λες", "Με στέλνεις", "Τι ζητάς", "Υπάρχουν χρυσόψαρα εδώ", "Η εικόνα του χειμώνα", "Δεν θα δακρύσω πια για σένα", "Ποδήλατα δίχως φρένα", "You get in love" φέρουν το στίγμα του. Ο Μάνος Ξυδούς έζησε όλες τις στιγμές των Πυξ Λαξ, μέχρι και τη στιγμή που η μπάντα διαλύθηκε, τον Σεπτέμβριο του 2004.

Η τελευταία του ζωντανή εμφάνιση

Μετά τη διάλυση των Πυξ-Λαξ, ο Μάνος Ξυδούς διέγραψε προσωπική πορεία στον χώρο της μουσικής και συνεργάστηκε με διάφορους καλλιτέχνες, παλιούς γνώριμους, αλλά και νέους τραγουδιστές, τους οποίους πάντοτε συμβούλευε με μεγάλη γενναιοδωρία. Οι προσωπικοί δίσκοι που κυκλοφόρησε ήταν οι εξής: Κανάστα (2005), Περιμένοντας το νέκταρ (2006), Βράδιασε, τα ξαναλέμε (2007), Μέχρι να πάρεις παγωτό, σε βρίσκει ο χειμώνας (συμμετοχή στον Πάνο Κατσιμίχα) (2007), Τ' αστέρια θα 'ναι πάντα μακριά (2008).

Το 2010 ο Μάνος Ξυδούς συμμετείχε στην περιοδεία Best Of Tour των Χάρη & Πάνου Κατσιμίχα, η οποία ήταν και η τελευταία του συναυλιακή περιοδεία. Τελευταίος σταθμός της περιοδείας τους ήταν η Κύπρος, την οποία επισκεπτόταν συχνά, και εκεί έμελλε να πραγματοποιήσει το τελευταίο του live, αλλά και την τελευταία του συνέντευξη, η οποία δόθηκε σε τοπικό ραδιοφωνικό κανάλι της Λεμεσού. Η τελευταία ζωντανή εμφάνιση του Μάνου Ξυδούς ήταν στις 8 Απριλίου 2010 στην Κύπρο.

"Όταν θα φύγω ένα βράδυ από 'δω"

Στις 13 Απριλίου του 2010, ο Μάνος Ξυδούς πέθανε ξαφνικά από ανακοπή καρδιάς, σε ηλικία 57 ετών, τη στιγμή που βρισκόταν πάνω στη σκηνή και έκανε πρόβα. Ο θάνατος τον βρήκε κατά την διάρκεια μαγνητοσκόπησης εκπομπής στο κανάλι του ΣΚΑΙ, στο Νέο Φάληρο. Μεταφέρθηκε στο Τζάνειο Νοσοκομείο, όπου οι γιατροί διαπιστώσαν το θάνατό του. Είχε χρόνια πρόβλημα με την καρδιά του και είχε υποβληθεί ένα χρόνο πριν σε χειρουργική επέμβαση.

Με την πρωτοβουλία των πρώην συνεργατών του στους Πυξ Λαξ, του Φίλιππου Πλιάτσικα και του Μπάμπη Στόκα, ολοκληρώθηκε μετά τον θάνατό του και ο τελευταίος δίσκος του με ονομασία "Όταν θα φύγω ένα βράδυ από 'δω", οποίος είχε μείνει στη μέση, και κυκλοφόρησε τον Ιούλιο του 2010. Στο δίσκο αυτό συμμετείχαν οι Διονύσης Τσακνής, Νίκος Πορτοκάλογλου, Λαυρέντης Μαχαιρίτσας, Μίλτος Πασχαλίδης, Βασίλης Παπακωνσταντίνου, Λάκης Παπαδόπουλος, Όναρ, Μύρωνας Στρατής. Επίσης, η Μαρία και η Νάντια Σπηλιωτοπούλου, και οι κόρες του Μάνου, Κατερίνα και Νέλλυ Ξυδούς.

Παναγιώτα Κλεάνθους