Δημοσιεύτηκε
Σε ένα άρθρο μου στην «Εφημερίδα των Συντακτών» στις 6.9.17 χαρακτήριζα προβληματικότερο των προηγουμένων το σύστημα εισαγωγής σε ΑΕΙ/ΤΕΙ που πρότεινε ο υπουργός Παιδείας στις 28.8.17. Από τότε φαινόταν ότι θα εγκαταλειπόταν για ακόμα μία φορά η καθιέρωση του Εθνικού Απολυτηρίου ως μοναδικού τρόπου εισαγωγής σε ΑΕΙ/ΤΕΙ.
Αυτό, δυστυχώς, επιβεβαιώθηκε με τις ανακοινώσεις του υπουργού στις 3.9.18 για το «νέο» σύστημα (διαφορετικό από εκείνο της 28.8.18), αφού επί πολλούς μήνες έκανε λόγο για το Εθνικό Απολυτήριο. Με το εξαγγελθέν σύστημα εισαγωγής σε ΑΕΙ/ΤΕΙ ο σημερινός υπουργός Παιδείας επαναλαμβάνει τους πειραματισμούς των προκατόχων του. Το εξαγγελθέν σύστημα δεν είναι νέο αλλά συνδυασμός προηγούμενων συστημάτων με ορισμένες προσθήκες. Το σύστημα αυτό:
(α) Είναι περίπλοκο και προβληματικό στην εφαρμογή του. Αναγκάζει τον μαθητή της Β΄ Λυκείου να επιλέξει τον Ιούλιο 10 Τμήματα ΑΕΙ/ΤΕΙ προκειμένου να διαπιστωθεί ποια Τμήματα έχουν χαμηλή ζήτηση (εκείνα, δηλαδή τα Τμήματα που οι προτιμήσεις των μαθητών είναι λιγότερες από τις προσφερόμενες θέσεις σ’ αυτά, οι οποίες καθορίζονται από τον εκάστοτε υπουργό). Στη συνέχεια ο μαθητής στην Γ΄ Λυκείου καλείται τον Φεβρουάριο να κάνει τελική επιλογή αν θα προτιμήσει Τμήματα στα οποία:
♦ θα υπάρχουν κενές θέσεις, οπότε θα εισάγεται σε αυτά με βάση μόνο τον βαθμό του απολυτηρίου, δηλαδή χωρίς να δώσει πανελλαδικές εξετάσεις, ή
♦ οι προτιμήσεις θα είναι περισσότερες από τις προσφερόμενες θέσεις και άρα θα απαιτείται να μετάσχει σε πανελλαδικές εξετάσεις σε 4 μαθήματα.
Πρόκειται για μια προβληματική διαδικασία στην οποία υποχρεούνται να μετάσχουν οι μαθητές, που πολλές φορές δυσκολεύονται ακόμα και στο τέλος της Γ΄ Λυκείου να πάρουν οριστικές αποφάσεις για τις προτιμήσεις τους. Και επιπλέον υπάρχει πιθανότητα ορισμένα Τμήματα με κενές θέσεις να μην τις συμπληρώσουν, ενώ άλλα να έχουν περισσότερους υποψήφιους από αυτές και επομένως να μην υπάρχει η δυνατότητα ελεύθερης πρόσβασης σε αυτές.
(β) Υποβαθμίζει πολλαπλά το Λύκειο. Η ολοκλήρωση μιας γενικής παιδείας δεν επιτυγχάνεται μόνο σε δύο τάξεις Λυκείου. Αυτή πραγματοποιείται στην Γ΄ Λυκείου με έναν επαρκή αριθμό μαθημάτων. Δυστυχώς το νέο σύστημα συρρικνώνει τον αριθμό των μαθημάτων που θα διδάσκονται στην Γ΄ Λυκείου, αυξάνει σε 16 τις ώρες διδασκαλίας των 4 μαθημάτων, μειώνει τον συνολικό αριθμό ωρών διδασκαλίας από 32 σε 29 την εβδομάδα και καταργεί την πανελλαδική εξέταση των Λατινικών.
Η υποβάθμιση επισφραγίζεται με την παραδοχή ότι «η Γ΄ Λυκείου παίζει ρόλο προπαρασκευαστικής τάξης για την εισαγωγή στα ΑΕΙ», δηλαδή η τάξη αυτή μετατρέπεται επίσημα σε φροντιστηριακή. Και σαν να μην έφταναν αυτά οι απόφοιτοι Λυκείου και υποψήφιοι για τα ΑΕΙ/ΤΕΙ θα είναι δύο κατηγοριών: εκείνοι με απολυτήριο που πήραν μέρος στις πανελλαδικές εξετάσεις και εκείνοι με μόνο το απολυτήριό τους.
(γ) Νοθεύει την αντικειμενικότητα του τρόπου εισαγωγής στα ΑΕΙ/ΤΕΙ δεδομένου ότι «ο βαθμός των πανελλαδικών εξετάσεων θα διαμορφωθεί κατά 90% από τον μέσο όρο των βαθμών στα πανελλαδικώς εξεταζόμενα μαθήματα και κατά 10% από τον βαθμό του απολυτηρίου». Ο βαθμός όμως του απολυτηρίου δεν διαμορφώνεται με τον αντικειμενικό και συγκρίσιμο τρόπο των πανελλαδικών εξετάσεων, αλλά με ενδοσχολικές εξετάσεις και εξετάσεις σε 4 μαθήματα κατά ομάδες Λυκείων σε νομούς ή περιφέρειες με θέματα που αποφασίζουν οι καθηγητές των σχολείων αυτών.
Οπως όμως επισήμαινα στο άρθρο μου στην «Εφημερίδα των Συντακτών» της 6.9.2017, πρόκειται για μια «νόθευση του βαθμού των πανελλαδικών εξετάσεων που μπορεί να παίξει κρίσιμο ρόλο σε Σχολές στις οποίες η εισαγωγή κρίνεται για λίγα "μόρια"».
Είναι σαφές ότι το προτεινόμενο σύστημα εισαγωγής σε ΑΕΙ/ΤΕΙ έχει περισσότερα προβλήματα από τα προηγούμενα συστήματα και κάθε άλλο παρά καταργεί τα φροντιστήρια και τα ιδιαίτερα μαθήματα στα πανελλαδικώς εξεταζόμενα μαθήματα και, όπως τα προηγούμενα, δεν αντιμετωπίζει τις κοινωνικές και οικονομικές ανισότητες του εκπαιδευτικού μας συστήματος.
Πραγματική αναβάθμιση του Λυκείου θα αποτελούσε η παροχή από αυτό μιας ολοκληρωμένης παιδείας η οποία θα διαπιστώνεται αντικειμενικά με το Εθνικό Απολυτήριο. Για την απόκτησή του οι μαθητές -όπως συμβαίνει στη Γαλλία για την απόκτηση του Baccalaureat- θα πρέπει να δίνουν πανελλαδικές εξετάσεις στη Γλώσσα και Γραμματεία στη Β΄ Λυκείου και σε όλα τα μαθήματα της Γ΄ Λυκείου και ο μέσος όρος των βαθμών των μαθημάτων αυτών θα αποτελεί τον βαθμό του Εθνικού Απολυτηρίου, το οποίο θα είναι ισοδύναμο με αντίστοιχα άλλων κρατών.
Η επιλογή των υποψηφίων στα Τμήματα των ΑΕΙ/ΤΕΙ θα γίνεται με βάση τους βαθμούς των μαθημάτων στο Εθνικό Απολυτήριο, σταθμισμένους ανάλογα με το Τμήμα στο οποίο επιθυμούν να εισαχθούν. Δυστυχώς και ο σημερινός υπουργός Παιδείας, όπως και οι προκάτοχοί του, δεν τόλμησε την καθιέρωσή του. Ετσι χάθηκε για άλλη μία φορά η ευκαιρία ουσιαστικής αναβάθμισης του Λυκείου.
*Πρώην αντιπρόεδρος της Βουλής, υπουργός και καθηγητής της ΑΣΟΕΕ
