Με το επιχείρημα ότι στις διατάξεις του νέου Πτωχευτικού Κώδικα που βρίσκεται αυτή την περίοδο σε διαβούλευση, ελλοχεύει σοβαρός κίνδυνος αύξησης των κόκκινων δανείων, οι διοικήσεις των ελληνικών τραπεζών απέστειλαν χθες στο Υπουργείο Οικονομικών ένα ακόμη υπόμνημα που αναλύει τις ενστάσεις τους.

Συγκεκριμένα η Ελληνική Ένωση Τραπεζών συνέταξε και απέστειλε στο οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης ειδικό, πολυσέλιδο, υπόμνημα στο οποίο αναλύονται μία προς μία όλες οι ενστάσεις που εγείρονται από το εγχώριο χρηματοπιστωτικό σύστημα όσον αφορά στον νέο Πτωχευτικό Νόμο.

Στο υπόμνημα, το οποίο κοινοποιήθηκε ταυτόχρονα και στα μέλη της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, καταγράφονται οι προβληματισμοί των τραπεζών για το νέο πλαίσιο ρύθμισης οφειλών και διατυπώνονται προειδοποιήσεις για τον κίνδυνο εμπλοκών και δυσλειτουργιών αν δεν υπάρξουν τροποποιήσεις του νόμου.

H μελέτη της Deloite

Η επιχειρηματολογία των τραπεζών υποστηρίζεται από ειδική μελέτη, την οποία διενέργησε η Deloitte, και η οποία αποτυπώνει τις δυνητικές επιπτώσεις στις τράπεζες και τον κίνδυνο δημιουργίας νέων «κόκκινων» δανείων από την εφαρμογή του νέου πτωχευτικού.

Το πλήρες κείμενο της μελέτης θα παραδοθεί στις τράπεζες την Παρασκευή και θα αποτυπώνει τις επιπτώσεις των αλλαγών στο τραπεζικό σύστημα καθώς και εναλλακτικά σενάρια αν υπάρξουν τροποποιήσεις σύμφωνα με τις προτάσεις των τραπεζών.

Στην σχετική μελέτη της Deloitte αποτυπώνονται οι επιπτώσεις για τις τράπεζες, μέσα από την ανάλυση του προφίλ των δανειοληπτών, που θα μπορούσαν να προστρέξουν στον νέο Νόμο, αλλά και την πιθανή αλλαγή στη συμπεριφορά αποπληρωμής, ενώ βασίζεται σε τρία σενάρια: του χαμηλού, μεσαίου και υψηλού ρίσκου.

Τα σημείο τριβής

Σύμφωνα με τραπεζικές πηγές με γνώστη του προωθούμενο νόμου, οι ενστάσεις από πλευράς του πιστωτικού συστήματος επικεντρώνονται στην εξωδικαστική διαδικασία, τη λειτουργία τόσο της πλατφόρμας, όσο και του φορέα διαχείρισης ακινήτων που θα δημιουργηθεί (αποκτώντας ακίνητα ευάλωτων νοικοκυριών), την ανταπόκριση των δικαστηρίων στις απαιτήσεις του νόμου κ.α.

Πιο αναλυτικά, οι τράπεζες φέρεται να αντιδρούν, μεταξύ άλλων, στα εξής:

•Ένταξη στη διαδικασία της εξωδικαστικής ρύθμισης και των ενήμερων δανείων.

Εάν, για παράδειγμα, ένας οφειλέτης έχει χρέη προς την εφορία και ένα δάνειο, το οποίος, όμως, αποπληρώνεται κανονικά στην τράπεζα – έστω και με δυσκολία – τότε η ρύθμιση θα γίνει για το σύνολο των οφειλών.

Κυβερνητικά στελέχη, μάλιστα, όταν κλήθηκαν να σχολιάσουν την συγκεκριμένη πτυχή του νέου Νόμου, έκαναν λόγο για πλασματική εικόνα. «Εάν κάποιος δεν πληρώνει την εφορία και μετά από ένα μήνα λάβει κατασχετήριο, τότε είναι βέβαιο πως θα σταματήσει να πληρώνει το δάνειο», ανέφεραν χαρακτηριστικά.

Από την πλευρά τους τραπεζικές πηγές ανταπαντούν ότι «δεν υπάρχουν πλασματικά δάνεια. Υπάρχουν εκείνα, που εξυπηρετούνται και εκείνα, που δεν εξυπηρετούνται. Οι οφειλές στο Δημόσιο είναι πολύ μικρές και σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να συνδέονται με αυτές στις τράπεζες».

•Χρονικό διάστημα απαλλαγής του οφειλέτη μετά την πτώχευση.

Μέχρι σήμερα ο Νόμος, τόσο στην Ελλάδα, όσο και στην υπόλοιπη Ευρώπη, όριζε ότι όταν πτωχεύεις, μπορείς μετά από τρία έως πέντε έτη από τη διαγραφή όλων των χρεών να είσαι εκ νέου επιλέξιμος για δανειοδότηση. Με το νέο νόμο όσοι χάνουν την πρώτη κατοικία ή άλλα περιουσιακά στοιχεία, που υπερβαίνουν το 10% των υποχρεώσεών τους και είναι αξίας τουλάχιστον 100.000 ευρώ, επανέρχονται στην κανονικότητα μέσα σε έναν χρόνο.

Στις τράπεζες εκτιμούν ότι είναι απίθανο να αλλάξει η συναλλακτική συμπεριφορά μέσα σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα και προκρίνουν ως λύση τη διατήρηση της τριετίας.

•Σύνδεση του χρέους προς τράπεζες και Δημόσιο.

Σε αυτή την περίπτωση η ένσταση των τραπεζών αφορά στο «πάγωμα» όλων των χρεών μέχρις ότου ο οφειλέτης να εξυπηρετήσει μία – συνήθως μικρότερη – οφειλή προς το Δημόσιο. «Στην τράπεζα μπορεί να έχει δώσει προσημείωση. Στο Δημόσιο όχι. Επομένως, δεν είναι δυνατόν να αντιμετωπίζονται το ίδιο», σχολιάζουν χαρακτηριστικά τραπεζικές πηγές.

•Ανταπόκριση των δικαστηρίων

Στις τράπεζες θεωρούν απίθανο, με δεδομένα τα αργά αντανακλαστικού της Δικαιοσύνης, να ολοκληρώνονται εντός προθεσμίας οι διαδικασίες, που περιγράφονται μέσα στον νέο Πτωχευτικό Νόμο.

Πρώτη γεύση από τον Μυλωνά

Μία πρώτη γεύση για το πώς εκλαμβάνουν οι τράπεζες τον νέο Κώδικα Διευθέτησης Οφειλών έδωσε από το βήμα του συνεδρίου του Economist ο διευθύνων σύμβουλος της Εθνικής Τράπεζας, κ. Παύλος Μυλωνάς.

«Το συγκεκριμένο νομοσχέδιο είναι περίπλοκο γιατί συνδυάζει εξωδικαστικούς διακανονισμούς, Πτωχευτικούς νόμους τόσο για νοικοκυριά όσο και για επιχειρήσεις, και Κοινωνική πολιτική. Απαιτεί δηλαδή τη δημιουργία πολύπλοκων κρατικών υποδομών, συμπεριλαμβανομένων και μιας πλατφόρμας και ενός αλγόριθμου για τον καθορισμό των αναδιαρθρώσεων, ενώ συγχρόνως εξαρτάται από την αποτελεσματικότητα των δικαστηρίων. Πιστεύω ότι πολλά από τα ζητήματα αυτά μπορούν να επιλυθούν και η συνεργασία μας με τις αρχές σε αυτό το θέμα έχει αποδειχθεί πολύ εποικοδομητική. Αλλά η εμπειρία μάς έχει διδάξει ότι ένας νόμος που απαιτεί χρόνο για την εφαρμογή του είναι πιθανό να στρεβλώσει τη συμπεριφορά του οφειλέτη» τόνισε χαρακτηριστικά ο κ. Μυλωνάς.

Κώστας Παπαγρηγόρης