Σημαντική μαρτυρία που δόθηκε επωνύμως, πρώτα στους επιθεωρητές του ΣΟΕΕ (Συντονιστικό Οργανο Επιθεώρησης και Ελέγχου) βοήθησε -όπως προκύπτει- αποτελεσματικά το έργο των εισαγγελέων κατά της διαφθοράς δεδομένου ότι ο μάρτυρας είχε σημαίνοντα ρόλο αρχικά με σύμβαση έργου στο υπουργείο Υγείας στον τομέα τιμολόγησης των φαρμάκων και στη συνέχεια εργάστηκε στη NOVARTIS.
Εκτός από την κομβική -για την έρευνα- κατάθεση που επανέλαβε μέχρι κεραίας και ενώπιον των εισαγγελέων, ο μάρτυρας προσκόμισε και πλήθος στοιχείων που υποβοηθούν και εμπλουτίζουν το προανακριτικό υλικό.
Η κατάθεση αυτή και τα στοιχεία περιέχονται στο παράρτημα που έχει διαβιβαστεί στην Εισαγγελία κατά της Διαφθοράς από το ΣΟΕΕ. Σύμφωνα με πληροφορίες, τα ηλεκτρονικά στοιχεία χιλιάδων αρχείων που προσκόμισε εξετάστηκαν από την αρμόδια ειδική αρχή της ΕΛ.ΑΣ. και διαπιστώθηκε η γνησιότητά τους.
Παρά τις κραυγές περί σκευωρίας, με αμείωτο ρυθμό συνεχίζει η Εισαγγελία κατά της Διαφθοράς την έρευνά της, αποστέλλοντας χθες κλήσεις σε πέντε μη πολιτικά πρόσωπα για ανωμοτί εξηγήσεις.
Πρόκειται για μέλη επιτροπών τιμολόγησης φαρμάκων, τα οποία καλούνται να δώσουν εξηγήσεις για το αδίκημα της απιστίας καθώς και οι υπεύθυνοι διαφημιστικής εταιρείας (που φέρεται να συνδέεται άμεσα με τη φαρμακοβιομηχανία) και καλούνται για το ξέπλυμα.
Ωστόσο η έρευνα παραμένει ανοιχτή για τα υπόλοιπα πολιτικά πρόσωπα (Αντώνη Σαμαρά, Γιάννη Στουρνάρα, Δημήτρη Αβραμόπουλο, Αδωνη Γεωργιάδη και Μάριο Σαλμά), για τα οποία αναμένεται να έχει ξεκαθαρίσει το τοπίο μέχρι την εκπνοή του Απριλίου.
Πρόκειται για τη μαρτυρία του Νίκου Μανία, που υπάρχει στη σελίδα 82 του τμήματος της ογκωδέστατης δικογραφίας που διαβιβάστηκε στη Βουλή μέσω της εισαγγελέως του Αρείου Πάγου και εν συνεχεία του υπουργού Δικαιοσύνης.
Πέρα από τα στοιχεία που προσκόμισε ο μάρτυρας και δεν έχουν ακόμα γίνει γνωστά στο μεγαλύτερο μέρος τους και οι προστατευόμενοι μάρτυρες -οι καταθέσεις των οποίων είχαν κατά πολύ προηγηθεί- κάνουν αναφορές στον σημαντικό ρόλο του Ν. Μανία σε ό,τι αφορούσε τη διαμόρφωση των τιμών των φαρμάκων.
«Διαφορετικά σενάρια»
«Η από 4/4/2019 ενώπιόν μας έκθεση αναγγελίας αξιόποινης πράξης (αρθ. 263Β΄ΠΚ) όπου αναφέρονται μεταξύ άλλων τα παρακάτω αναγγελλόμενα από τον Νικόλαο Μανία:
Σε συνέχεια των ενόρκων καταθέσεων που έχω δώσει και των στοιχείων που προσκόμισα για την υπόθεση Νovartis ενώπιον των προανακριτικών υπαλλήλων του Μεικτού Κλιμακίου Ελέγχου του ΣΟΕΕ επιθυμώ να επιβεβαιώσω εκ νέου το περιεχόμενο αυτών μέχρι κεραίας. Τονίζω ότι επιβεβαιώνω τα ανωτέρω ακόμη και στην περίπτωση που κριθεί αναγκαίο να κληθώ ως ύποπτος (αρ. 31 ΚΣΔ).
Δηλώνω ότι επιθυμώ την υπαγωγή μου στις διατάξεις του αρ. 263β’ ΠΚ επιπλέον θέλω να προσθέσω τα εξής:
1. Τον Ιούνιο του 2011 κλήθηκα από την Επιτροπή Τιμολόγησης Φαρμάκου να υπολογίσω τις τιμές των φαρμάκων με διαφορετικά σενάρια. Από τον υπολογισμό προέκυπτε μία διαφορά 65 εκατ. ευρώ μεταξύ του σεναρίου που προβλεπόταν από τον νόμο και του σεναρίου που τελικά επελέγη με υπουργική απόφαση την οποία υπέγραψε, αν θυμάμαι καλά, ο κ. Λοβέρδος.
Ενθυμούμαι επίσης ότι έλαβε χώρα τηλεφώνημα από το γραφείο του κ. Μπαλασόπουλου Δημητρίου, νομικού συμβούλου του κ. Λοβέρδου, προς τον υπάλληλο της υπηρεσίας κ. Μυλωνά, ώστε να παγώσει η έκδοση του δελτίου έως ότου επιβεβαιωθεί η δημοσιονομική επιβάρυνση. Αργότερα, με νέο τηλεφώνημα δόθηκε επιβεβαίωση για την έκδοση του δελτίου. Μεταξύ των φαρμάκων που ευνοήθηκαν ήταν το DIOVAN της εταιρείας NOVARTIS HELLAS, η οποία ήταν η κύρια ευνοημένη συνολικά εκ των εταιρειών μεταξύ των οποίων ήταν οι GLAXON, SANOFI που είχαν, όπως και η NOVARTIS HELLAS, φάρμακα με λήξη πατέντας με υψηλή κυκλοφορία.
2. Τον Αύγουστο του 2011 δόθηκε τιμή στο νέο φάρμακο της NOVARTIS HELLAS, GILENYA, υψηλότερη και στρογγυλοποιημένη στο επίπεδο δεκάδος από την τιμή που προέκυπτε από τη σάρωση [σ.σ. οι τιμές φαρμάκου στην Ε.Ε.] κατά περίπου 180 ευρώ. Το προϊόν αυτό δεν ήταν στη λίστα φαρμάκων προς τιμολόγηση που είχε αποστείλει ο ΕΟΦ. Το ίδιο επαναλήφθηκε τον Απρίλιο του 2012 με μείωση μόλις 10 ευρώ για το ίδιο φάρμακο καθώς και για το TASIGNA, ενώ η μείωση που θα έπρεπε να γίνει για το GILENYA, με βάση τη σάρωση ήταν ομοίως περίπου 180 ευρώ.
Οταν επεσήμανα πως προέκυπταν χαμηλότερες τιμές μου απαντήθηκε πως το φάρμακο GILENYA τιμολογήθηκε ως ορφανό, χωρίς, όμως εξ όσων γνωρίζω να έχει λάβει την αντίστοιχη ένδειξη. Επιπλέον, θέλω να τονίσω πως ούτε από τη σάρωση προέκυπτε η ένδειξη αυτή (ορφανό) σε άλλες χώρες. Την περίοδο εκείνη, σχημάτισα την εντύπωση πως, πριν την παράδοσή τους στην ΕΤΦ, τα δελτία δίνοντας στο γραφείο του κ. Μπαλασόπουλου Δημητρίου, νομικού συμβούλου του κ. Λοβέρδου, και ετίθεντο προς διαπραγμάτευση με τις φαρμακευτικές εταιρείες.
Συχνός επισκέπτης κατά τη διαδικασία αυτή και όχι μόνο ήταν ο κ. Φρουζής Κωνσταντίνος, που κυκλοφορούσε με σακίδιο πλάτης, το οποίο σύμφωνα με πληροφορίες περιείχε χρηματικά ποσά. Από κύκλους της αγοράς (Γεώργιος Συκιανάκης ενδεικτικά) μου είχε μεταφερθεί πως ο κ. Φρουζής κυκλοφορούσε με το σακίδιο και μοίραζε χρήματα. Εξ όσων γνωρίζω, ο κ. Φρουζής είχε επισκεφθεί και τον κ. Λοβέρδο αρκετές φορές, σύμφωνα με τις μαρτυρίες συνεργατριών του κ. Λοβέρδου που σχολίαζαν την εξωτερική εμφάνιση του κ. Φρουζή.
Επίσης εκείνη την περίοδο ο κ. Φρουζής διατηρούσε στενή σχέση με την κ. Δρέτα και εκεί οφείλεται η προνομιακή εξόφληση της NOVARTIS HELLAS από τα ασφαλιστικά ταμεία. Ο κ. Φρουζής φέρεται να είχε χρηματοδοτήσει εκδήλωση της προεκλογικής εκστρατείας της κ. Δρέτα, μέσω της εταιρείας Prestige, η οποία ανήκει ουσιαστικά στην κ. Ελενα Φυντανίδου. Η κ. Φυντανίδου είχε μεσολαβήσει, ώστε να συναντηθώ με τον κ. Χασαπόπουλο Νικόλαο, κουμπάρο του κ. Λοβέρδου, στο εστιατόριο “Βιβλιοθήκη” στην πλατεία Κολωνακίου, όπου ο κ. Χασαπόπουλος μου έκανε πρόταση να αγοράσει το σύστημά μου ή να μεσολαβήσει ώστε να το αγοράσει κάποιος άλλος, χωρίς να μου πει ποιος. Το γεγονός αυτό έλαβε χώρα το φθινόπωρο του 2011.
3. Στο δελτίο τιμών φαρμάκων που εκδόθηκε στις 2-8-2011 έλαβαν αύξηση τιμής κατά παράβαση της πολιτικής απόφασης για μη αύξηση τιμής κανενός φαρμάκου, φάρμακα της NOVARTIS μεταξύ των οποίων τα DIOVAN, ILARIS, EXJADE, GLIVEC.
4. Στο δελτίο τιμών φαρμάκων που εκδόθηκε στις 10-4-2012 έλαβαν αύξηση τιμής κατά παράβαση της πολιτικής απόφασης για μη αύξηση τιμής κανενός φαρμάκου, φάρμακα της NOVARTIS και συγκεκριμένα τα AFFINITOR, EXELON...»
Τα επίσημα έγγραφα του FBI και οι προστατευόμενοι μάρτυρες
Στη Βουλή διαβιβάστηκαν και τα επίσημα μεταφρασμένα έγγραφα και μαρτυρίες που εστάλησαν από το FBI, οι μαρτυρικές καταθέσεις στην Εισαγγελία κατά της Διαφθοράς και τα στοιχεία από τα κατασχεθέντα αρχεία της εταιρείας
Μέρος της έκθεσης που διαβιβάστηκε στη Βουλή περιέχει τα επίσημα μεταφρασμένα έγγραφα και μαρτυρίες που εστάλησαν από το FBI, τις μαρτυρικές καταθέσεις στην Εισαγγελία κατά της Διαφθοράς, τα στοιχεία από τα κατασχεθέντα αρχεία της εταιρείας αλλά και όλα εκείνα τα έγγραφα που αποκαλύπτουν τις εταιρείες που με εικονικά τιμολόγια και άλλες «θεάρεστες» πρακτικές λειτουργούσαν ως «οχήματα» στις δωροδοκίες και στο ξέπλυμα.
Εγγραφο του υπουργείου Δικαιοσύνης Ηνωμένων Πολιτειών / Ομοσπονδιακό Γραφείο Ερευνών:
■ «Οι κυβερνητικοί αξιωματούχοι και ο υπουργός Υγείας πληρώνονταν για την εγγραφή (εισαγωγή) νέων προϊόντων στην αγορά και την προστασία έναντι ελάττωσης τιμών. Το 2011-2012, η φαρμακευτική βιομηχανία είχε μεγάλες μειώσεις τιμών (λόγω μνημονίων). Η Novartis δεν είχε τέτοια μείωση στα φάρμακα ογκολογίας (τα πλέον ακριβά) και πολύ μικρές μειώσεις σε άλλα φάρμακα».
■ «Το πρώτο τρίμηνο του 2012, ο Φρουζής είχε μία συνάντηση με τον υπουργό Υγείας στο γραφείο του. Η θέση της εταιρείας ήταν ότι μία επένδυση της τάξης των 150.000 ευρώ σε έναν κυβερνητικό αξιωματούχο είχε τη δυνατότητα να σώσει πολλά εκατομμύρια ευρώ (που θα χάνονταν) για τη Novartis» («Εφ.Συν.» 14/3/2018).
Μαρτυρία-φωτιά στελέχους άλλης φαρμακευτικής
Ο Κ.Μ. απαντά σε ερώτηση που αφορά τον τρόπο έγκρισης, τιμολόγησης και αποζημίωσης του φαρμάκου Gilenya (της Novartis) τον Αύγουστο του 2011. «Κατά τον χρόνο εκείνο ήμουν υπεύθυνος του Τμήματος Market Access της φαρμακευτικής εταιρείας Genesis Pharma. Διαπίστωσα [...] ότι [...] στο θέμα της τιμολόγησης (σ.σ. του Gilenya) υπήρξε παρατυπία, γιατί δεν ακολουθήθηκε η διαδικασία τιμολόγησης νέων φαρμάκων, αλλά μπήκε εμβόλιμα σε διαδικασία ανακοστολόγησης [...] Μερικούς μήνες μετά μετέβην στη Διεύθυνση Φαρμάκων του υπουργείου Υγείας, όπου είδα σε κάποιο γραφείο της Υπηρεσίας το σχετικό πρωτότυπο δελτίο τιμών που ήταν γραμμένο σε ηλεκτρονικό υπολογιστή, πλην όμως το προϊον Gilenya και η τιμή του είχαν προστεθεί χειρόγραφα [...] Περίπου ενάμισι με δυο έτη μετά, πήραν έγκριση από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων δυο παρόμοια με το Gilenya προϊόντα [...] αμφότερα σε μορφή δισκίου όπως το Gilenya [...]. Και για τα δυο αυτά φάρμακα (Tecfidera και Aubagio) υπήρξε σημαντική καθυστέρηση και της τιμολόγησης και της αποζημίωσης, για μεν το Tecfidera περίπου 1,5 έτος, για δε το Aubagio ένα έτος περίπου».
Από τη συγκεκριμένη μαρτυρία προκύπτει το πώς η μεγάλη καθυστέρηση κυκλοφορίας των νέων και φθηνότερων φαρμάκων για τη σκλήρυνση κατά πλάκας απέφερε πολλά κέρδη στη Novartis!
Προστατευόμενοι
Η προστατευόμενη μάρτυρας «Α. Κελέση» καταθέτει ότι «στα πλαίσια συνάντησης του Τμήματος Μarket Αccess ο Φρουζής είχε αναφέρει τη στενή του σχέση με τον υπουργό Λοβέρδο. Εξάλλου ήμουν μπροστά σε τηλεφωνική επικοινωνία του Φρουζή με τον Λοβέρδο, η οποία έγινε από το κινητό του κ. Φρουζή [...]. Αφού έκλεισε το τηλέφωνο ο Φρουζής ανέφερε ότι ο Λοβέρδος απαιτεί χρήματα μετρητά σε βαλίτσα».
Σε άλλο σημείο η μάρτυρας αναφέρει ότι «αμέσως μετά έγινε κινητοποίηση ώστε να συγκεντρωθούν χρήματα προκειμένου να δοθούν στον υπουργό ως αντάλλαγμα για την κατ’ εξαίρεση έγκριση του Gilenya [...] Ο Φρουζής διατυμπάνιζε διαρκώς ότι η περίπτωση του Gilenya ήταν μεγάλη προσωπική του επιτυχία. Ο Φρουζής, κατ’ εντολή του Λοβέρδου, φρόντιζε να καταχωρούνται στον Τύπο άρθρα ενάντια στα μέτρα των περικοπών του υπουργείου στον τομέα του φαρμάκου. Αυτό έκανε για να δίνεται η εντύπωση στον κόσμο ότι ο Λοβέρδος ήταν πολέμιος των συμφερόντων των φαρμακευτικών εταιρειών και έτσι να καλλιεργείται η πολιτική του εικόνα.[...] Με βάση τα παραπάνω θεωρώ βέβαιο ότι χρηματίστηκε ο Λοβέρδος...».
Ο προστατευόμενος μάρτυρας «Μάξιμος Σαράφης» καταθέτει ότι «...άλλο πολιτικό πρόσωπο που δωροδοκήθηκε κατ’ επανάληψη από τη Novartis ήταν ο πρώην υπουργός Υγείας Ανδρέας Λοβέρδος [...] Χαρακτηριστική περίπτωση διακριτικής μεταχείρισης της Novartis Ελλάς ήταν η εκ μέρους του άνω υπουργού έκδοση δελτίου τιμών τον Αύγουστο του έτους 2011 οπότε τιμολογήθηκαν το Gilenya και το Tasigna 150. Για μεγάλο χρονικό διάστημα δεν είχε κυκλοφορήσει και δεν είχε τιμολογηθεί κανένα άλλο φάρμακο κατά σύσταση της τρόικας προκειμένου να μην αυξηθεί η δημόσια φαρμακευτική δαπάνη. Για να επιταχυνθεί η τιμολόγηση των ανωτέρω φαρμάκων χρησιμοποιήθηκαν μεταξύ άλλων και οι δημοσιογράφοι της εφημερίδας “ΒΗΜΑ” 1) Νίκος Χασαπόπουλος, κουμπάρος του Ανδρέα Λοβέρδου, και 2) Ελενα Φυντανίδου. Συγκεκριμένα, κατόπιν εντολής της Novartis Ελλάς συστάθηκε τον Ιούλιο του έτους 2011, ένα μήνα πριν την έκδοση του ΦΕΚ για τα ανωτέρω προϊόντα, η εταιρεία PRESTIGE [...] η οποία έλαβε από τη Novartis έργα συνολικού ύψους 200.000 ευρώ σε διάρκεια μίας διετίας προκειμένου μεταξύ άλλων α] να προωθηθεί σε επίπεδο δημοσιότητας η κατ’ εξαίρεση τιμολόγηση των ανωτέρω προϊόντων μέσα στον Αύγουστο του 2011, β] να καλλιεργηθεί η θετική πολιτική εικόνα του Α. Λοβέρδου, γ] να καλλιεργηθεί ομοίως η θετική εικόνα του Κων/νου Φρουζή ως υποψηφίου για την προεδρία του Συνδέσμου Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδος (έγινε πρόεδρος του ΣΦΕΕ το Μάρτιο του έτους 2012) [...] Γνωρίζω ότι για τη συγκεκριμένη περίπτωση δωροδοκήθηκε».
Περιγράφει στη συνέχεια και τη μεθόδευση της δωροδοκίας «[...] Το ύψος του δώρου που έλαβε για τη συγκεκριμένη περίπτωση ο Λοβέρδος δεν είναι κάτω του ποσού των 200.000 ευρώ συνολικά [...] εξάλλου επί υπουργίας του η Novartis Ελλάς δωροδόκησε κατ’ επανάληψη και εν γνώσει του (σ.σ. του Α. Λοβέρδου) τον σύμβουλό του, Νικόλαο Μανία, ο οποίος ήταν αρμόδιος για να περνάει τις τιμές των φαρμάκων στο λογισμικό που είχε ο ίδιος δημιουργήσει, με χρηματοδότηση της Novartis Ελλάς. Με αυτό τον τρόπο ο Μανίας καθόριζε τις τιμές όλων των φαρμάκων της αγοράς [...] Τον μήνα Απρίλιο του έτους 2012 είχε τεθεί στο υπουργείο Υγείας από τον τότε Γ.Γ. Δημόπουλο το ζήτημα να εγκριθεί η χρήση του ανταγωνιστικού φαρμακευτικού προϊόντος Avastin (της εταιρείας ROCHE) στις περιπτώσεις πάθησης της ωχράς κηλίδας, όπου γίνεται χρήση του Lucentis (Novartis). Για να γίνει αυτό εφικτό απαιτούνταν υπουργική απόφαση. Η Novartis Ελλάς, προκειμένου να μην προχωρήσει αυτό, δωροδόκησε τον Α. Λοβέρδο με το ποσό των 70.000 ευρώ περίπου».
Ο μάρτυρας περιγράφει μέσω ποιων εταιρειών και με ποιους τρόπους δόθηκαν τα χρήματα και προσθέτει: «Ο τέως υπουργός Υγείας (2010-2012) Ανδρέας Λοβέρδος όρισε ως σύμβουλό του για θέματα φαρμακευτικής πολιτικής τον Νικόλαο Μανιαδάκη, ο οποίος ήταν έμπιστος δικός του και της Novartis [...] Ο πρώην πρόεδρος της Novartis Ελλάς Α. Σαρλικιώτης τον αποκαλούσε χαρακτηριστικά “ΜONEYDAKIS”, παραφράζοντας το επώνυμό του προκειμένου να τονίσει τη σχέση του με το χρήμα και τα κίνητρά του».
Πηγή: efsyn.gr