Η Γαύδος κατά τον Καλλίμαχο, ήταν το νησί της Καλυψούς, η γνωστή από το έπος Ωγυγία. Μάλιστα μπορείτε και οι ίδιοι να δείτε το «παλάτι» της νύμφης κοντά σε ένα σπήλαιο, αν ρωτήσετε κάποιον Γαυδιώτη. Βέβαια η Γαύδος εκτός από τη μυθολογική της αίγλη, χρησιμοποιήθηκε και ως τόπος εξορίας «φιλοξενώντας» γνωστούς Eλληνες αγωνιστές όπως ο Άρης Βελουχιώτης, ο Μάρκος Βαφειάδης, ο Παρτσαλίδης κ.ά. και τα σπίτια που έμεναν σώζονται σήμερα. Άλλα αξιοθέατα του νησιού είναι οι τάφοι που χρονολογούνται από τη μινωική εποχή, αν και δεν έχουν βρεθεί κτίσματα της ίδιας περιόδου, στον όρμο του Λάβρακα, στα ΒΔ της Γαύδου.

Στη ίδια τοποθεσία βρέθηκαν ερείπια οικισμού της ρωμαϊκής εποχής, που θεωρείται ότι σχετίζεται με τη Γόρτυνα Ηρακλείου. Στον χώρο θα δείτε υπολείμματα του υδραγωγείου και ο φούρνος που χρησιμοποιούταν για την εκμετάλλευση του σιδηρομεταλλεύματος. Εξάλλου, πιστεύεται ότι η ουσιαστική αποδάσωση της Γαύδου χρονολογείται από τη ρωμαϊκή εποχή, όταν τα δένδρα της χρησιμοποιήθηκαν ως καυσόξυλα για την παραγωγή σιδήρου.

Ο σίδηρος εξαγόταν από τον λιμένα του Λάβρακα που σήμερα βρίσκεται τρία μέτρα κάτω από τη θάλασσα. Νοτιοανατολικά από τον Λάβρακα, στην περιοχή του Αϊ-Γιάννη υπάρχουν τα ερείπια πόλης από την πρώτη βυζαντινή περίοδο. Κατά την περίοδο αυτή, η πόλη του Αϊ-Γιάννη είχε 8.000 κατοίκους, ενώ η σπουδαιότητα της Γαύδου αποδεικνύεται από το γεγονός ότι είχε δικό της επίσκοπο. Στον Αϊ-Γιάννη θα δείτε και το ομώνυμο ξωκλήσι που ανεγέρθηκε από το 900 μ.Χ. Στο χωριό Βατσιανά θα βρείτε ένα αξιόλογο Λαογραφικό Μουσείο και στον οικισμό Άμπελο θα δείτε τα αμπέλια του… Μίνωα. Στη θέση Ψαθί, επίσης, ευρήματα μαρτυρούν την ύπαρξη μινωικού οικισμού.

Το Καστρί είναι η πρωτεύουσα του νησιού, όπου θα κάνετε πολύ όμορφους περιπάτους στα γραφικά σοκάκια με τα πετρόχτιστα σπίτια και τους πλημμυρισμένους από λουλούδια κήπους. Στη Γαύδο θα βρείτε υπέροχες παραλίες στο Σαρακήνικο, τον Αϊ-Γιάννη, τον Πύργο, τον Ποταμό, και στο βοτσαλένιο Λάβρακα, αλλά και την αμμώδη παραλία στο ακρωτήρι της Τρυπητής με τις τρεις φυσικές διαδοχικές καμάρες στο βράχο που ενώνεται με τη θάλασσα και λέγεται πως σ’ αυτό τον τόπο κρατήθηκε αιχμάλωτος ο Οδυσσέας από την Καλυψώ. Στο ίδιο ακρωτήρι θα δείτε και έναν εγκαταλελειμμένο φάρο, τον δεύτερο σε ορατότητα σε όλο τον κόσμο ύστερα από αυτόν της Γης του Πυρός στην Αργεντινή.

Ο πύργος είχε ύψος 14 μ., ενώ το εστιακό του ύψος ήταν 360 μέτρα. Κτίστηκε από τη Γαλλική Εταιρία των Οθωμανικών Φάρων το 1880 και εντάχθηκε στο ελληνικό φαρικό δίκτυο μετά τους Βαλκανικούς πολέμους του 1912-13, αλλά καταστράφηκε από βομβαρδισμό των Γερμανών το 1942. Αντικαταστάθηκε από τον φάρο που λειτουργεί σήμερα λίγο νοτιότερα στο ίδιο ακρωτήρι. Όπου και αν προτιμήσετε να κατασκηνώσετε, θα βρείτε εύκολα ένα δέντρο -πεύκο, κέδρο, πλατάνι- να στήσετε τη σκηνή σας και να είστε σίγουροι πως κανένας δε θα ταράξει τη γαλήνη σας και σε τίποτα δεν θα σας θυμίζει η παραμονή σας στο νησί της Καλυψούς σε ποια εποχή ζείτε.

Πηγή

Πηγή: pancreta.gr