Ο καρκίνος του πνεύμονα δεν είναι μια ασθένεια, αλλά μια ευρεία γκάμα κυτταρικών διαταραχών, που όμως εμφανίζουν μια σειρά κοινών κλινικών εκδηλώσεων. Υπάρχουν πολλά διαφορετικά είδη κυττάρων στον πνεύμονα και αντίστοιχα πολλοί διαφορετικοί τύποι καρκίνου. Αυτό που όλοι οι τύποι καρκίνου έχουν κοινό είναι ότι τα καρκινικά κύτταρα πολλαπλασιάζονται «εκτός ελέγχου».
Ο καρκίνος του πνεύμονα αποτελεί σοβαρότατο πρόβλημα δημόσιας υγείας, λόγω της συχνότητας με την οποία εμφανίζεται, της βαρύτητάς του, της κακής του πρόγνωσης και τελικά του τεράστιoυ κοινωνικού και οικονομικού κόστους που προκαλεί, ειδικά στη χώρα μας, όπου καταγράφονται εξαιρετικά υψηλά ποσοστά καπνιστών.
Σε σύγκριση με τους μη καπνιστές, όσοι καπνίζουν 1-14 τσιγάρα την ημέρα έχουν 8 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο θανάτου από καρκίνο του πνεύμονα και εκείνοι που καπνίζουν 25 ή περισσότερα τσιγάρα την ημέρα έχουν 25 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο! Αντίστοιχα, το όφελος από την έγκαιρη διακοπή του καπνίσματος είναι εξίσου συγκλονιστικό. Υστερα από περίπου δεκαπέντε χρόνια από τη διακοπή του καπνίσματος, ο κίνδυνος που διατρέχει κάποιος να αναπτύξει καρκίνο του πνεύμονα είναι παρόμοιος με αυτόν ενός μη καπνιστή.
Τα συμπτώματα του καρκίνου του πνεύμονα μπορούν να ποικίλλουν μεταξύ διαφορετικών ασθενών. Πολλοί άνθρωποι δεν έχουν καν συμπτώματα στα πρώιμα στάδια και ο καρκίνος του πνεύμονα διαγιγνώσκεται τυχαία όταν γίνει μια ακτινογραφία θώρακος για άλλο λόγο. Τα αρχικά συμπτώματα του καρκίνου του πνεύμονα μπορεί να περιλαμβάνουν επίμονο βήχα, βήχα με αιμόπτυση ή αίμα στα πτύελα, ήπιους πόνους στο στήθος, κόπωση και απώλεια ενέργειας, απώλεια βάρους ή δυσκολία στην αναπνοή.
Εάν ο πνευμονολόγος υποψιάζεται ότι ο ασθενής μπορεί να έχει καρκίνο του πνεύμονα, η συνήθης αρχική εξέταση είναι μια ακτινογραφία θώρακος και ακολουθεί αξονική τομογραφία. Για όλες τις πιθανές μορφές καρκίνου, η διάγνωση επιβεβαιώνεται συνήθως με τη λήψη ενός μικρού δείγματος ιστού για βιοψία.
Κομβικό ρόλο στη διάγνωση και τη σταδιοποίηση του καρκίνου του πνεύμονα διαδραματίζει η βρογχοσκόπηση από ειδικό πνευμονολόγο. Μια εξέταση που πρέπει να γίνεται σε όλους τους ασθενείς που διερευνώνται για καρκίνο του πνεύμονα, ανεξαρτήτως του τρόπου λήψης της βιοψίας, γιατί παρέχει μοναδικές πληροφορίες για την έκταση της νόσου, που δεν μπορούν αλλιώς να υποκατασταθούν από καμία άλλη απεικονιστική μέθοδο.
Στη συνέχεια γίνεται μικροσκοπική εξέταση του δείγματος για τον εντοπισμό ανώμαλων καρκινικών κυττάρων και τον προσδιορισμό του τύπου του καρκίνου. Ακόμα πιο εξειδικευμένες εξετάσεις προσδιορίζουν και τις μοριακές παραλλαγές κάθε τύπου, ανοίγοντας τον δρόμο και για στοχευμένες, εξειδικευμένες θεραπείες, με πολύ υποσχόμενα αποτελέσματα.
Εάν επιβεβαιωθεί ότι ο ασθενής πάσχει από καρκίνο του πνεύμονα, απαιτούνται περαιτέρω εξετάσεις για να εκτιμηθεί εάν ο καρκίνος έχει εξαπλωθεί. Για παράδειγμα, η αξονική τομογραφία, η μαγνητική τομογραφία, το σπινθηρογράφημα των οστών, η PET/CT [(εξέταση σε ποζιτρονικό/αξονικό τομογράφο που συνδυάζει την ανατομική πληροφορία που παρέχει ο αξονικός τομογράφος (CT) με την πληροφορία για τη μεταβολική δραστηριότητα των μελετώμενων ιστών και οργάνων από τον ποζιτρονικό τομογράφο (ΡΕΤ)].
Η εκτίμηση αυτή ονομάζεται σταδιοποίηση καρκίνου και στόχος της είναι να διαπιστωθεί πόσο έχει μεγαλώσει ο καρκίνος, εάν έχει εξαπλωθεί στους τοπικούς λεμφαδένες, σε άλλες περιοχές των πνευμόνων ή σε άλλες περιοχές του σώματος. Το τελευταίο φαινόμενο ονομάζεται μετάσταση. Ο καθορισμός του σταδίου του καρκίνου του πνεύμονα βοηθά τους γιατρούς και ασθενείς να σχεδιάσουν μαζί τις αποτελεσματικότερες δυνατές στρατηγικές θεραπείας και παρέχει επίσης μια εύλογη ένδειξη της προοπτικής εξέλιξης της ασθένειας.
Οπως είναι λογικό, οι προοπτικές είναι καλύτερες σε εκείνους τους ασθενείς που διαγιγνώσκονται όταν ο καρκίνος είναι ακόμη μικρός σε μέγεθος και δεν έχει εξαπλωθεί. Η χειρουργική αφαίρεση του όγκου σε πρώιμο στάδιο δίνει μεγάλες πιθανότητες οριστικής θεραπείας. Για τον λόγο αυτό στις ΗΠΑ υπάρχει σύσταση οι καπνιστές ηλικίας μεταξύ 55 και 80 ετών, με ιστορικό καπνίσματος ένα πακέτο τσιγάρα για 30 χρόνια, ή και περισσότερο, καθώς και όσοι διέκοψαν το κάπνισμα τα τελευταία 15 χρόνια, να υποβάλλονται σε ετήσιο έλεγχο για καρκίνο του πνεύμονα με αξονική τομογραφία θώρακος χαμηλής δόσης ακτινοβολίας.
Ωστόσο, οι περισσότεροι άνθρωποι διαγιγνώσκονται όταν ο καρκίνος του πνεύμονα έχει ήδη εξαπλωθεί και σ’ αυτή την περίπτωση η ριζική θεραπεία είναι λιγότερο πιθανή.
Η θεραπεία του καρκίνου του πνεύμονα αποτελεί έναν ταχύτατα αναπτυσσόμενο τομέα της ιατρικής. Νέες θεραπείες αναπτύσσονται διαρκώς, χάρη στις νέες τεχνικές τις μοριακής διάγνωσης και των στοχευμένων φαρμάκων, εξατομικεύοντας όλο και περισσότερο τη θεραπεία και προσφέροντας όλο και καλύτερα αποτελέσματα, όσον αφορά την επιβίωση, αλλά και την ποιότητα ζωής των ασθενών με καρκίνο του πνεύμονα. Παρά τις προόδους της ιατρικής επιστήμης, δεν πρέπει να ξεχνάει κανείς ούτε λεπτό ότι ο μόνος πραγματικά αποτελεσματικός χειρισμός απέναντι στη νόσο είναι η πρόληψη, δηλαδή η αποφυγή του καπνίσματος ή έγκαιρη διακοπή του.
Πηγή: pancreta