Κάνοντας έκκληση να μην μετατραπεί η δημόσια διαβούλευση σε πολιτικό παιχνίδι υπογραμμίζοντας ότι «δεν θα βοηθήσει την ολοκλήρωση της μεταρρυθμιστικής προσπάθειας ο ποινικός λαϊκισμός», ο υπουργός Δικαιοσύνης Μιχάλης Καλογήρου, παρουσίασε σήμερα στους δημοσιογράφους -παράλληλα με την έναρξη της δημόσιας διαβούλευσης- το σχέδιο του νέου Ποινικού Κώδικα και του νέου Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, μπαίνοντας στην τελική ευθεία το μεγάλο έργο της αναμόρφωσης των ποινικών κωδίκων, που είχε αρχίσει το 2015.
Τα νέα νομοθετήματα παρουσίασε ο υπουργός μαζί με τους προέδρους των δύο νομοπαρασκευαστικών επιτροπών που είχαν συγκροτηθεί – ο ποινικολόγος Χριστόφορος Αργυρόπουλος και ο καθηγητής Πανεπιστημίου Θεοχάρης Δαλακούρας.
Αναφερόμενος στους στόχους της νομοθετικής μεταρρύθμισης, ο Μιχάλης Καλογήρου είπε ότι κινείται σε τρεις βασικούς άξονες: «Εξορθολογισμός αδικημάτων, νέο ποινολόγιο που να ανταποκρίνεται στις σύγχρονες ανάγκες και εναρμόνιση της νομοθεσίας στα διεθνή δεδομένα χωρίς εκπτώσεις στα ατομικά δικαιώματα».
Η διαβούλευση των νέων δύο Κωδίκων ολοκληρώνεται σε 21 ημέρες και θα ψηφιστεί από την Βουλή με τη διαδικασία των Κωδίκων, δηλαδή δεν θα ψηφιστεί το νομοσχέδιο κατ΄ άρθρον, αλλά ως ένα άρθρο και σε μια συνεδρίαση της Βουλής, ενώ θα δοθεί χρόνος για την έναρξη εφαρμογής των δύο Κωδίκων.
Ειδικότερα, με το νέο Ποινικό Κώδικα, καταργείται μετά από 70 χρόνια ο νόμος 1608 του 50' περί καταχραστών του δημοσίου, ενώ με την κατάργηση των διατάξεων του καταργείται και η ποινή των ισοβίων που προβλέπεται ως σήμερα για τους καταδικασθέντες σε εφαρμογή αυτού του νόμου.
Με τις νέες διατάξεις για τους καταχραστές του δημοσίου στο εξής θα προβλέπονται ποινές καθείρξεως ως και 15 χρόνια. Ως καταχραστής σε βάρος του δημοσίου θα είναι εκείνος που με τις παράνομες συμπεριφορές του ( απιστίες, πλαστογραφίες, ψευδείς βεβαιώσεις και άλλα αδικήματα) θα προκαλεί ζημιά στο δημόσιο (το δημόσιο, οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης, τα Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου). Δεν περιλαμβάνονται στο δημόσιο, άλλοι φορείς ιδιωτικής νομικής φύσεως που μπορεί να διαχειρίζονται δημόσια περιουσία, καθώς και τα πιστωτικά ιδρύματα.
Σε ό,τι αφορά τους καταχραστές του δημοσίου οι νέες διατάξεις που περιλαμβάνονται στον Κώδικα Ποινικής Δικονομίας και αφορούν στο σύνολο των παραβατών της ποινικής νομοθεσίας ( πλημμελήματα και κυρίως κακουργήματα) περιλαμβάνει και τους καταχραστές.
Σύμφωνα τις νέες ρυθμίσεις του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, προβλέπονται για όλα τα κακουργήματα διαδικασίες ποινικής διαπραγμάτευσης κάτι που πρακτικά σημαίνει ότι ο διωκόμενος για αδικήματα ως καταχραστής του δημοσίου μπορεί και μέχρι και το ακροατήριο να πληρώσει, να αποκαταστήσει τη ζημία που προκάλεσε και να τύχει ευνοϊκότερης μεταχείρισης η και να αθωωθεί σε εξαιρετικές περιπτώσεις. Σε κάθε περίπτωση προβλέπεται ειδική παραγραφή 20 χρόνων για τα αδικήματα σε βάρος του δημοσίου.
Ωστόσο, υπάρχει και η αυστηρή νομοθεσία για τη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες (ξέπλυμα) που προβλέπει δημεύσεις και χρηματικές ποινές ανάλογες με τη ζημιά του δημοσίου για τους καταχραστές.
Σε ότι αφορά τις εκκρεμείς υποθέσεις με κατηγορουμένους με βάση τον νόμο του 1608 διευκρινίστηκε, ότι αν η δίκη δεν έχει τελειώσει και οι νέες διατάξεις έχουν ήδη ψηφιστεί πριν την απόφαση,τότε θα εφαρμοστεί όπως προβλέπει το σύνταγμα ο νέος ευνοϊκότερος νόμος. Θα υπάρξει όμως και μεταβατική διάταξη.
Με τον νέο Ποινικό Κώδικα καταργούνται όλα τα πταίσματα, ενώ από τα πταίσματα που ήδη υπάρχουν, όσα δεν είναι σοβαρά στο εξής θα τιμωρούνται ως διοικητικές παραβάσεις με πρόστιμα και όσα κρίνονται ως σοβαρά μετατρέπονται σε πλημμελήματα.
Τα πλημμελήματα χωρίζονται, στα ελαφρά πλημμελήματα που τιμωρούνται με ποινές ως τρία χρόνια φυλάκιση. Οι ποινές για αυτά τα αδικήματα αναστέλλονται πάντα , πλην εξαιρέσεων υποτροπής.
Μπορεί όμως να δοθεί και αναστολή στην εκτέλεση της ποινής με όρους για παράδειγμα αποζημίωση του παθόντος η απαγόρευση εξόδου η υποχρέωση να εμφανίζεται στο αστυνομικό τμήμα της περιοχής.
Στα βαριά πλημμελήματα που τιμωρούνται από τρία ως πέντε χρόνια οι ποινές θα εκτίονται. Όπως είπε ο υπουργός Δικαιοσύνης «οι ποινές που προβλέπονται για αυτά τα αδικήματα πρέπει να είναι πραγματικές».
Η παροχή κοινωφελούς εργασίας προβλέπεται με τον νέο Κώδικα ως κύρια ποινή. Δηλαδή μπορεί να επιβάλλεται αυτοτελώς από το δικαστήριο. Η ποινή της κοινωφελούς εργασίας θα εκτελείται σε δημόσιες υπηρεσίες, και ΟΤΑ.
Όπως είπε ο πρόεδρος της Νομοπαρασκευαστικής Επιτροπής ποινικολόγος Χριστόφορος Αργυρόπουλος «αυτό γίνεται για να περιοριστεί ο εγκλεισμός στις φυλακές που αποκοινωνικοποιεί τον άνθρωπο».
Ακόμα αλλαγές σημειώνονται και στις ποινές για τα κακουργήματα, όπου στο εξής θα προβλέπονται ποινές από πέντε ως 15 χρόνια κάθειρξης, ενώ στις επιβαρυντικές περιστάσεις προβλέπονται πέραν όσων υπάρχουν και νέες. Όπως αν ο κατηγορούμενος έχει δυσχεράνει με τις πράξεις του την δικαστική έρευνα η το κίνητρό του είναι ρατσιστικό η ομοφοβικό.
Για την συγκεκριμένη μεταβολή ο κ. Αργυρόπουλος τόνισε ότι οι νέες ρυθμίσεις είναι αναγκαίες διότι «Η Ελλάδα ως χώρα μεταναστών έχει ανάγκη να καλλιεργήσει αυτό το πνεύμα».
Προβλέπεται ότι όποιος σε οικονομικά εγκλήματα πληρώνει και αποκαθιστά τη ζημιά δεν θα πηγαίνει φυλακή ούτε ως προσωρινός κρατούμενος.
Καταργούνται με τον νέο Κώδικα όλες οι χρηματικές ποινές και μόνη μετατροπή ποινής που προβλέπεται είναι εκείνη που αφορά στην παροχή κοινωφελούς εργασίας.
Έπισης καταργούνται η στέρηση πολιτικών δικαιωμάτων και το αξιόποινο για απεργίες δημοσίων υπαλλήλων.
Οι ανήλικοι παραβάτες θα δικάζονται, καταδικάζονται και εκτίουν ποινές και όσοι είναι από 18 έως και 25 ετών οι οποίοι χαρακτηρίζονται από τον νέο Κώδικα ως δράστες νεαρής ηλικίας.
Τον νέο Κώδικα ποινικής Δικονομίας παρουσίασε ο πανεπιστημιακός Θεοχάρης Δαλακούρας, ο οποίος όπως είπε αναβαθμίζεται κατά τα ευρωπαϊκά πρότυπα ο ρόλος του Εισαγγελέα και διευρύνονται οι αρμοδιότητες του και εξουσίες του.
Ειδικότερα αλλάζουν όλα στις έρευνες των ποινικών υποθέσεων. Ο Εισαγγελέας θα έχει όλες τις αρμοδιότητες του ανακριτή εκτός από την προφυλάκιση. Δηλαδή θα ερευνά τα πάντα και θα προβαίνει σε κάθε ενέργεια. Θα είναι επίσης ο πρωταγωνιστής σε μια σειρά νέων θεσμών με στόχο την αποκατάσταση της ζημιάς ( σε οικονομικά εγκλήματα) και τον συμβιβασμό πριν από τις δίκες προκειμένου να επιταχυνθεί η απονομή της δικαιοσύνης.
Νέοι θεσμοί
Ποινική διαταγή. Θα αφορά τα αδικήματα με ποινές έως ενός χρόνου.Ο Εισαγγελέας θα μπορεί να θέτει στο αρχείο τις υποθέσεις, όταν κρίνει ότι δεν είναι σοβαρές και δεν αφορούν το δημόσιο συμφέρον.
Αποχή από την ποινική δίωξη. Θα αφορά βαρύτερα πλημμελήματα και κακουργήματα.
Στα πλημμελήματα με ποινές ως τρία έτη ο Εισαγγελέας θα μπορεί να μην ασκεί ποινική δίωξη, όταν έχει αποκασταθεί η παρανομία και η διαταξή του θα επικυρώνεται από δικαστή.
Για παράδειγμα στις περιπτώσεις των διώξεων για καταβολή εισφορών δεν θα ασκείται δίωξη αν ο κατηγορούμενος τακτοποιήσει την οφειλή του. Το ίδιο θα γίνεται κι αν έχει βγάλει δίπλωμα οδηγήσεως ο κατηγορούμενος για τη συγκεκριμένη παράβαση.
Στα κακουργήματα ( οικονομικά εγκλήματα και άλλα) αν έχει αποκατασταθεί η ζημιά ολόκληρη και έχει μεταμεληθεί ο δράστης ο εισαγγελέας θα αναστέλει την έρευνα για τρία χρόνια. Αν μέσα στα τρία χρόνια ο δράστης δεν κάνει άλλο αδίκημα τότε η υπόθεση θα μπαίνει στο αρχείο. Και εδώ η διάταξη του εισαγγελέα θα επικυρώνεται από δικαστή.
Ποινική συνδιαλλαγή. Ο Εισαγγελέας θα μπορεί να προτείνει ποινή στον κατηγορούμενο πριν την άσκηση ποινικής δίωξης με δεδομένη την πλήρη αποκατάσταση της ζημιάς. Αν ο κατηγορούμενος το δεχθεί η υπόθεση δεν θα φθάνει στο ακροατήριο και η ποινή θα είναι η συμφωνηθείσα.
Ποινική Διαπραγμάτευση. Ο Εισαγγελέας, όπως γίνεται σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες με επιτυχία, θα διαπραγματεύεται με τον κατηγορούμενο σε κάθε στάδιο της ποινικής διαδικασίας και θα να έρχεται σε συμφωνία μαζί του για την ολική η μερική αποκατάσταση της ζημιάς και την ποινική του μεταχείριση. Δηλαδή θα του προτείνει μειωμένη ποινή. Αναγκαία προϋπόθεση η ομολογία ενοχής από τον κατηγορούμενο.
Εξαιρούνται από όλους τους παραπάνω θεσμούς τα εγκλήματα βίας ( ληστείες, βιασμοί, ανθρωποκτονίες και άλλα).
Όπως τόνισε ο Θεοχάρης Δαλακούρας, «η αναμόρφωση του συζητείται εδώ και 30 χρόνια, από το 1991 και τα τελευταία δέκα χρόνια έχουν γίνει 50 τροποποιήσεις. Παρ όλα αυτά ο Κώδικας παραμένει αναποτελεσματικός».
Μαρία Δήμα
Πηγή: efsyn.gr