«Ο ψυχίατρός μου με κοίταξε κατάματα και μου ’πε: "Περίγραψέ μου μια ιστορία από τη ζωή σου ή πες μου ένα σου όνειρο. Πρέπει να μπω βαθιά μέσα στον ψυχολογικό σου κόσμο για να βρω τι τρέχει, τι έχει πάθει η μηχανή. Λοιπόν;…" πρόσθεσε, σταύρωσε τα χέρια και περίμενε. Κι εγώ απεφάσισα να του πω μια πραγματική ιστορία. Να του πω με δικά μου λόγια κι όσο πιο ζωντανά μπορούσα μια είδηση που είχα διαβάσει στην εφημερίδα, μια είδηση μ’ ένα αληθινότατο περιστατικό που έτσι κι αλλιώς, αγαπητέ αναγνώστη, έχει σχέση και με τον δικό σου ψυχολογικό κόσμο…»
Ετσι αρχίζει το διήγημα «Το σκυλάκι με την κυρία», από τη συλλογή διηγημάτων «Μεγάλος ήρωας σε μικρή χαρτοσακούλα» (Εκδόσεις Μετρονόμος), του Μανώλη Ρασούλη. Οπως ακριβώς καταφέρνει να μας ξαφνιάζει σε κάθε του στίχο ο Μανώλης Ρασούλης, έτσι ακριβώς συμβαίνει και με την ανατρεπτική δυνατή γραφή του σε κάθε ένα από τα εφτά διηγήματα του βιβλίου.
Πρωτοκυκλοφόρησε τη δεκαετία του ’70, όταν ο συγγραφέας ήταν μόλις είκοσι εφτά ετών. Είναι όμως επίκαιρο όσο ποτέ, αφού λίγα πράγματα φαίνεται να έχουν αλλάξει στην ελληνική κοινωνία.
Εκτός ίσως από το «Φαρενάιτ 1965», στο οποίο ο Ρασούλης έχει πολύ κοντά στη μνήμη του την υπόθεση Λαμπράκη και διηγείται μια προσωπική μαρτυρία/καταγγελία για μικροπολιτικά παραμάγαζα που λειτουργούσαν στους αρτηριοσκληρωτικά διαμορφωμένους κομματικούς μηχανισμούς της εποχής: «Στο Μακρονήσι όταν σε πηγαίνανε ένα από τα παιγνίδια των βασανιστών είναι να σε βάλουνε σ΄ ένα σακί με γάτους και να σε βουτήξουνε στη θάλασσα. Οι γάτοι πνίγονται, ορμούνε πάνω σου και γαντζώνονται στο γυμνό κορμί σου. Παίξαμε πολλές φορές αυτό το παιγνίδι με τους φύλακες στο Μακρονήσι. Οπως βλέπεις, νικήσαμε εμείς. Γίναμε σα ζέμπρα, αλλά νικήσαμε. "Ζέμπρα δε Γκρικ" τον φώναζα χαϊδευτικά με το θάρρος που του είχα..»
Τα διηγήματα του «Μεγάλου ήρωα σε μικρή χαρτοσακούλα» είναι διαφορετικά μεταξύ τους σε θεματολογία, ωστόσο έχουν κοινό παρονομαστή τη διεισδυτική ματιά του Ρασούλη πάνω στην ελληνική κοινωνία. Εξυπνα, ατμοσφαιρικά και απρόβλεπτα.
Στους «Καουμπόιδες που καλπάζουν πάνω σε ταριχευμένες αγελάδες» θα χαμογελάσετε (πικρά κάποιες φορές) με την αποκοτιά δύο ναυτών του αμερικάνικου στόλου, θα θυμηθείτε σίγουρα την ατάκα «βρε καλώς τα ναυτάκια μας τα ζουμπουρλούδικα» με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τις σχέσεις υποτέλειας ανθρώπων και κρατών.
Στο ανατρεπτικό «Ο τρίτος» θα βρείτε έναν πολύ πιο στοχαστικό διηγηματογράφο: «Το νερό της αγάπης όσο καθάριο και διάφανο κι άγιο να ‘ναι κάποτε γεννά κάτι ζωικές ουσίες που μεγαλώνουν, πρασινίζουν, γίνονται μούχλα, φύκια ή και βατράχια. Μα αν πάλι αφήσει κανείς τα αισθήματά του να τρέξουν όπως τα σπρώχνει ο νόμος των υγρών και αερίων κατά την καλπάζουσα ροή της κίνησης, τότε λικβιντάρεται κάθε στέρεο στοιχείο της λογικής του και γίνεται έρμαιο. Κι ο ποιητής δεν πρέπει να ‘ναι έρμαιο, μα άνθρωπος».
Για τον Μανώλη Ρασούλη έχουν γραφτεί πολλά, ήταν πάντα ένας από τους ανένταχτους. Τάραζε τα βαλτωμένα πνευματικά νερά. Δεν θα μπορούσα λοιπόν εδώ σε αυτό το γραπτό να τον εντάξω κάπου ως διηγηματογράφο. Δεν θυμίζει κάποιον άλλον. Είναι ο Ρασούλης.
Ενας ήδη από τα είκοσι εφτά του χρόνια ακονισμένος και ώριμος συγγραφέας. Μετά τον «Μεγάλο ήρωα σε χαρτοσακούλα» έβγαλε άλλα δύο βιβλία που συνθέτουν την τριάδα της μεταπολιτευτικής περιόδου.
Το «Η μπαλάντα του Ισαάκ» και το «Κβο βάντις στάτους κβο». Ελπίζουμε να επανεκδοθούν και αυτά. Με δικά του λόγια τελειώνει το κείμενο αυτό, από το ομότιτλο διήγημα «Μεγάλος ήρωας σε μικρή χαρτοσακούλα»: «Ο χρόνος θα πάγωσε στην κατάψυξη. Κ’ οι λεπτοδείχτες σα μεγάλα μαχαίρια σε χασάπικο πέφτουν κατακομματιάζοντας το σφάγιο που είναι η ψυχή του. Μία και πέντε. Καμία έκρηξη. Κανένας ήχος κι ανατίναξη. Δε μπορεί… το ρολόι του τοίχου θα ‘ναι λάθος. Κοιτάζει το δικό του. Μία και έξι. Μένει αποσβολωμένος και άπνοος ακόμη 6-7 λεπτά. "Και πώς να σε παντρευτώ μωρή;" -λέει κάποιος με παράπονο- "τούτα τα λεφτά δεν φτάνουνε ούτε για να πεθάνουμε…"».
Δέκα διηγήματα, διαφορετικά μεταξύ τους σε θεματολογία έχοντας ωστόσο κοινό παρονομαστή τον άνθρωπο, τις σχέσεις, τη σχέση του ανθρώπου με τον εαυτό του.
Με γραφή ρυθμική, μελωδική, στα σύνορα της πεζογραφίας και της μοντέρνας ποίησης, ο συγγραφέας μεταδίδει μέσα από το χαρτί την ατμόσφαιρα του χώρου και του χρόνου που μας περιγράφει κάθε φορά.
Πρωτότυπος λόγος και φρέσκια ματιά σε αιώνια θέματα της ανθρώπινης ύπαρξης -μοναξιά, αγάπη, έρωτας, προδοσία, θάνατος, ματαιότητα, ενοχή- μα και στα αιώνια θέματα της συν-ύπαρξης -σχέσεις, γειτονιά, φίλοι, πολιτείες.
Πηγή: pancreta